Aleksandar Galin: "Konkurs"; režija Radoslav Milenković; Beogradsko dramsko pozorište
Središnja dramska situacija u komadu Konkurs savremenog ruskog pisca Aleksandra Galina neosporno je provokativna: grupa žena različitih godina, intelektualnog i socijalnog statusa pokušava da se izbavi iz bede i čamotinje ruske provincije tako što se prijavljuje na konkurs za rad u noćnim lokalima na Dalekom istoku. U okviru ove osnovne situacije, smeštene u vrlo konkretan milje osiromašene, rastočene, „tranzicijske“ Rusije, Galin reciklira i kolažira večne i opšte motive ruske književnosti (što inače predstavlja omiljeni postupak u savremenoj ruskoj drami): želju za bekstvom u bolji svet, neproduktivno čekanje, itd. Asocijacije na rusku literaturu, prevashodno Čehova, ogledaju se i u nekim pojedinačnim rešenjima: dve maloletne sestre-prostitutke imaju idealizovanu predstavu o Moskvi, propali intelektualac rekapitulira svoje srušene snove o boljoj budućnosti.
Na ovaj način Galin gradi prepoznatljivu, tužno-smešnu sliku životne čamotinje i iluzornih nadanja. Ipak, na značenjskom planu ovaj komad ima jednu specifičnost: to je njegov tužan ali ipak optimističan kraj, koji se ne sastoji u ostvarenju velikih nada, već u ispunjenju malih, možda i nesvesnih želja (umesto odlaska u Singapur, povratak mužu). Čini se da ovaj kraj nije gorak kao očajnički „optimistički“ vapaji u Čehovljevim finalima, jer pisac gaji skepsu prema „svetu iz snova“, prema šarenim lažama zapadne civilizacije, u ovom slučaju smeštene, parodije radi, na Daleki istok. Ovaj stav, koji se zaokružuje na kraju komada, deluje problematično zato što umesto produbljene i utemeljene kritike tuđeg, nudi uopšten, površan i konzervativan stav o privlačnosti našeg zadaha.
Problem misaone uopštenosti najvećim delom proističe iz toga što značenja komada direktno i transparentno proističu iz postavljene osnovne situacije, a što je opet posledica nedostatka razvijene dramaturške transpozicije – razvijene priče i likova. Likovi su ovlaš postavljeni kao prepoznatljivi tipovi, dok se razvoj priče zasniva na samo nekoliko mehaničkih obrta – na različitim opsrukcijama koje sprečavaju grupu žena da izađe na audiciju (najozbiljnija opstrukcija je pojava njihovih muževa). Taj prazan dramaturški hod, koji ne ispunjava ona suptilna čehovljevska karakterizacija likova, donekle prikrivaju duhovita verbalna poigravanja.
Da bi završna kritika zapadne civilizacije bila što efektnija, reditelj Radoslav Milenković opredeljuje se da predstavu Beogradskog dramskog pozorišta gradi na oštrom smenjivanju tonaliteta, na žanrovskom zaokretu od smeha do suza. U prvom delu predstave on postavlja dinamičnu ali samodovoljnu, spoljnu, često prenaglašenu i populistički intoniranu scensku komiku, koja se ostvaruje u solističkom natpevavanju Milene Pavlović kao zbunjene Karnauhove, Jadranke Selec kao priproste Tamare Guz, Sandre Ilić kao drčne Puhove, Azre Čengić kao odlučne Volkove. Najumerenije, pa zato i najefektnije komičarsko rešenje ostvario je sâm Milenković u epizodi japanskog menadžera Aokija: prostudiranom i svedenom mimikom i hodom, on je vešto skicirao jednog samo naizgled dobrodušnog „trgovca robljem“. Ulični ološ, likove male Lize i Kaće Volkove, komičarski plastično postavile su studentkinje Jelena Škondrić i Ana Jerotijević.
Uozbiljavajući tonovi, koji počinju u drugom delu, dostižu vrhunac u završnoj sceni: životne gubitnice su se na kraju spojile i izmirile sa svojim muževima, tako da sada svi zajedno sede, plaču i dele jednu veknu hleba. Pradoksalno (ili ne), ovaj tužan kraj je, kao i kod pisca ali u još izraženijem vidu – optimističan. Iako razrušenih iluzija, oni su ipak ponovo zajedno i u suzama jedu isto parče sirotinjskog hleba, koji ih spaja, a – ko zna – možda i „obožuje“ (ili kako se to već kaže). Ova završna scenska metafora više je nego očigledna i tipična (pseudointelektualni kliše da je sreća kod Rusa moguća samo uz suze), te usled toga i patetična. Možda ne bi ostavljala takav utisak da je glumački opravdana, da ne deluje kao spolja postavljen rediteljski znak. Tako se na kraju stiče utisak da je, u želji da ostvari efektan završni žanrovski i značenjski obrt, reditelj Milenković preterao u oba pravca: i u prenaglašenoj populističkoj komici prvog (većeg) dela predstave i u patetici završnog prizora
Međunarodni savet za spomenike i spomeničke celine ICOMOS poslao je pismo predsedniku Vučiću i raznim ministarstvima, u kojima ih podseća da su prema Deklaraciji o nasleđu dužni da sačuvaju i Generalštab i Beogradski sajam
Kad se publika predstave Narodnog pozorišta „Velika drama“ utišala nakon aplauza glumcima i predstavi kako bi saslušala njihov apel, Lepomir Ivković je izašao sa scene
Domovinski pokret traži od Hrvatskog narodnog kazališta u Splitu da skine s repertoara predstavu koja je urađena po kolumnama Viktora Ivančića, a koji je režirao beogradski reditelj Kokan Mladenović
U Zagrebu je, u okviru izložbe o plesu za vreme i nakon Jugoslavije, predstavljen digitalni arhiv savremenog plesa u ovom delu Evrope. Koordinator ovog četvorogodišnjeg projekta je Stanica Servis za savremeni ples iz Beograda
Vlada Srbije je prekršila Ustav, upozorava Evropa Nostra i traži hitnu zaštitu Dobrovićevog kompleksa Generalštaba. Isti zahtev upućen je i iz Društva konzervatora Srbije
Studenta Akademije umetnosti Relju Stanojevića su bez ikakve potrebe držali u zatvoru 17 dana. Jesu mu naudili, ali nisu uspeli da ga zastraše
Kako se, na prvi znak da se otpor može organizovati drukčije nego mirnim šetnjicama, sad najednom vlast i njeni telali dosetiše da „batina ima dva kraja“?
Arhiva nedeljnika Vreme obuhvata sva naša digitalna izdanja, još od samog početka našeg rada. Svi brojevi se mogu preuzeti u PDF format, kupovinom digitalnog izdanja, ili možete pročitati sve dostupne tekstove iz odabranog izdanja.
Vidi sve
