Romske porodice raseljene sa deponije u Vinči, u sklopu projekta sanacije deponije i izgradnje spalionice, se i dalje se suočavaju sa kršenjem ljudskih prava.
Posledice pojekta su raseljavanje 17 romskih porodica koje su do 2018. godine živele u neformalnom naselju na obodu deponije i gubitak jedinog izvora prihoda za ta domaćinstva, koja su sakupljala sekundarne sirovina na prostoru nekadašnje deponije.
Nakon prinudnog iseljenja 2018, te porodice su se susrele sa brojnim poteškoćama i preprekama kako bi obezbedile sebi krov nad glavom i bilo kakve prihode kojima bi zadovoljile osnovne životne potrebe.
Žalba upućena EBRD
Suočene sa ignorisanjem i pasivnošću gradskih vlasti u Beogradu, nadležnih za sprovođenje raseljavanja, porodice su odlučile da krajem 2019, uz podršku Inicijative A 11, podnesu žalbu Nezavisnom mehanizmu za projektnu odgovornost Evropske banke za obnovu i razvoj (EBRD), koja je finansirala projekt rekonstrukcije deponije.
Po podnošenju žalbe nezavisnom mehanizmu EBRD, pokrenut je proces medijacije između raseljenih porodica koje je zastupala Inicijativa A 11 i kompanije „Beo čista energija“, ali i grada Beograda, grada Šapca i opštine Vladimirci, lokalnih samouprava u koje su prema mestu prebivališta porodice preseljene.
Ključne teme medijacije odnosile su se na obezbeđivanje adekvatnog alternativnog smeštaja za raseljene porodice i to prvenstveno u pogledu površine dodeljenog stambenog prostora koji odgovara potrebama svakog pojedinačnog domaćinstava i cenovne priuštivosti ponuđenih stambenih rešenja, kao i na obnavljanje izvora prihoda.
Nerešeni brojni problemi
Pravna savetnica iz A11 inicijative Nađa Marković kaže za „Vreme“ da su posle medijacije i potpisivanja sporazuma kojim je svaka od strana učesnica preuzela obaveze da u narednom periodu privede kraju preostale nedovršene aktivnosti i brojni problemi i dalje ostaju nerešeni.
„Neke od porodica u Vladimircima još uvek žive u prenaseljenom stambenom prostoru čija je površina manja nego što to Zakon o stanovanju održavanju zgrada propisuje, dok porodice smeštene u socijalne stanove u Beogradu nisu do kraja rešile pitanje nagomilanih dugova za troškove komunalnih usluga”, rekla je Marković.
Izostaje i podrška porodicama u prevazilaženju teškoća koje se tiču tekućih troškova stanovanja, a tu obavezu je preuzeo grad Beograd, navode iz inicijative A11 i dodaju da je neophodno obezbediti tu vrstu podrške, imajući u vidu da se na obnovi prihoda raseljenih domaćinstava do sada gotovo ništa nije uradilo.
Inicijativa je istakla da su prethodno, tokom višegodišnjeg života i rada na deponiji, sve porodice bez izuzetka živele isključivo od sopstvenog rada i nijedna nije bila zavisna od novčane socijalne pomoći, uz ocenu da je nepohodno da Beograd, opština Vladimirci, kao i „Beo čista energija“ bez odlaganja počnu da ispunjavaju preuzete obaveze.