U Beogradu zelenilo nestaje brzinom svetlosti, što pokazuju i poslednji planovi na beogradskim opštinama, razlog je zašto je kolektiv Ministarstvo prostora predalo danas 13. septembra Ustavnom sudu inicijativu za pokretanje postupka ocene zakonitosti i ustavnosti statusa Plana generalne regulacije sistema zelenih površina u Beogradu.
Osim toga, obratili su se urbanističkoj inspekciji podnošenjem prijave o statusu ovog plana, kako bi i oni utvrdili kako je Plan sistema zelenih površina Beograda postao orijentacioni, a ne obavezujući.
U pitanju je plan višeg reda koji bi po zakonu i planskoj regulativi morao da bude obavezujući prilikom daljeg planiranja., a – nije.
Iz Ministarstva prostora napominju da gradska uprava ponovo pokreće plan za uklanjanje mirijevske samonikle šume od 66 ha, iako se lokalno stanovništvo tome protivi već više od dve godine i kažu da „u velikoj većini, planovi koji su objavljeni tokom ovog leta su u fokusu imali uklanjanje zelenih površina i prenamenu u stambeno-poslovnu gradnju.“
Ne poštovanje zakona
„Beograd ima usvojen plan sistema zelenih površina, koji bi ovo mogao da spreči, ali ovaj plan je na perfidan način proglašen opcionim i tako ostao, praktično, mrtvo slovo na papiru.“
Kako bi se prilagodila klimatskim promenama, Srbija je usvojila Program zaštite životne sredine grada Beograda, Akcioni plan za prilagođavanje na klimatske promene, Akcioni plan za zeleni grad, Akcioni plan za održivu energiju i klimu, navode u Ministarstvu prostora, i naglašavaju da su to samo neki od dokumenata javnih politika koji kao osnovne ciljeve i mere propisuju ozelenjavanje grada i realizaciju pomenutog plana sistema zelenih površina.
„Usled nepoštovanja i orijentacionog statusa plana sistema zelenih površina ujedno je nemoguće implementirati navedena dokumenta, te ostvariti cilj da Beograd bude zeleniji i zdraviji grad.“
Naglašavaju da Grad Beograd „nema strateški, krovni planski okvir, zbog čega se celokupno planiranje poslednjih godina odvija potpuno proizvoljno i nasumično.“
Deset posto manje drveća
Upozoravaju da je „u takvim okolnostima, naš grad u poslednjih 20 godina izgubio 10% zelenih površina. Danas, prema konceptu Generalnog urbanističkog plana do 2041, Beograd ima samo 9% javnih zelenih površina, i pitanje je na koliko će se u narednim godinama ovaj procenat još smanjiti, s obzirom da ovako obesmišljen sistem planiranja i planski okvir ne može da zaustavi taj pad“.
Podsećaju da „zakonski i planski okvir nedvosmisleno kažu da su javne zelene površine dobro od opšteg interesa. U tom pogledu, građani imaju i pravo i potrebu da žive u neposrednoj blizini javnih zelenih površina, odnosno zdravoj životnoj sredini. Parkovi, šume, trase drvoreda su nam neophodni kako bi se letnje temperature smanjile, vazduh bio manje zagađen, grad bio otporniji na poplave, a njegovi stanovnici zdraviji.“
Međutim, uprkos ovim „ogromnim benefitima zelenih površina i svojoj dužnosti da građanima obezbedi dovoljno kvalitetnih i ravnomerno raspoređenih zelenih površina, gradska uprava dozvoljava investitorima da zelene površine posmatraju kao neizgrađene prostore, u čijem nepovratnom uništavanju aktivno sudeluje“.
Sve zavisi od investitora
Kolektiv Ministarstvo prostora ocenjuje da „ zakonska i planska regulativa nisu ispoštovane“, i zato pozivaju Ustavni sud da pokrene postupak ocene ustavnosti i zakonitosti ovog plana.
„ Krajnje je vreme da planska regulativa postane striktnija i jasnija kada je reč o pravilima planiranja i građenja. Investitori nisu ti koji treba da odlučuju da li će neki prostor biti zelena površina ili stambeni kompleks. Ta odgovornost je na donosiocima odluka i gradskoj upravi, koji su dužni da u ime građana koji su ih izabrali štite dobra od opšteg interesa i interese javnosti, a ne partikularne interese povlašćenih pojedinaca“, smatra kolektiv Ministarstvo prostora.