Obnovljen Ruski nekroplj

Radovi na obnovi groblja privedeni su kraju i obnovljeni su Iverska kapela, memorijalni spomenik Ruske slave i svih 755 grobnih mesta u kojima počiva oko 3.000 ljudi na „Ruskom nekropolju“, koje je u sastavu beogradskog Novog groblja. Tu počivaju ruski vojnici koji su se u Prvom svetskom ratu borili za slobodu Srbije, kao i ruski imigranti koji su pred Oktobarskom revolucijom 1917. godine utočište našli u Srbiji.

Memorijalni spomenik „Ruske slave“ podignut je 1935. god. (arhitekta R. N. Verhovski, projekat V. V. Staševskog po ideji pukovnika M. F. Skorodumova). Jedan od natpisa na spomeniku glasi ovako: „Večna slava imperatoru Nikolaju II i 2 000 000 ruskih vojnika Velikog rata“. U osnovi spomenika nalazi se grobnica ruskih vojnika poginulih na Solunskom frontu, oficira i redova ruskih baterija koji su dali svoje živote u odbrani Beograda, kao i posmrtni ostaci četvorice ruskih ratnih zarobljenika koje su streljali austrijanci u Goraždu, zatim dvojice mornara sa broda „Tiraspolj“ poginulih kod Kladova, i oko sto ruskih vojnika preminulih u bolnicama.

Podizanje kapele povezano je sa stvaranjem ruskog groblja u Beogradu i zalaganjem kneginje M. A. Svjatopolk-Mirske da se izgradi kapela za održavanje opela za pokojnike. Tokom pregovora sa gradskim vlastima stigla je vest o rušenju Iverske kapele u Moskvi (1929. god.). Srušena je u okviru rekonstrukcije Crvenog trga da bi Tverskom ulicom mogle da prolaze vojne kolone. Tada se rodila ideja o rekonstruisanju Iverske svetinje na srpskoj zemlji. Izgradnja kapele u Beogradu prema projektu V. V. Staševskog završena je 1931.

Odlukom Vlade Moskve u 1995. Iverska kapija i Iverska kapela kao važni srednjevekovni spomenici sa ulaza u takozvani Kitaj grad u Moskvi su obnovljena (arhitekta OI Jurin), a pred Iverijskom kapelom simbolično je postavljen nulti kilometar Rusije

U grobnici ispod kapele sahranjen je mitropolit Antonije Hrapovicki, a oko kapele – istaknuta duhovna lica ruske emigracije, а на beogradskom Ruskom nekropolju nalaze se grobovi velikog broja istaknutih imena ruske nauke, kulture i politike, koji su dali nemerljiv doprinos i u našoj zemlji.

Nikolaj Krasnov, akademik, arhitekta. Bio je 30 godina arhitekta carskog dvora Romanovih. Autor je Livadijske palate na Jalti (rezidencije cara Nikolaja Drugog) gde je 1945. godine održana čuvena Konferencija na Jalti. Skoro dve decenije je projektovao za Srbe. Između ostalog: crkvu na srpskom vojnom groblju na solunskom Zejtinliku, spomenik na ostrvu Vidu. Autor je zgrade Arhiva Srbije u Karnegijevoj ulici, zgrade Vlade Srbije, Patrijaršije, Crkve Ružice na Kalemegdanu, Ministarstva inostranih poslova, mosta preko Save, rekonstruisao je Njegoševu kapelu na Lovćenu i uradio enterijer Skupštine Srbije i Starog dvora na Dedinju.

Petar Anagnosti je bio arhitekta i profesor univerziteta. Napisao je udžbenike iz nacrtne geometrije i perspektive koji su se na beogradskom i sarajevskom univerzitetu koristili do kraja prošlog veka. Njegova najpoznatija arhitektonska dela su Internat beogradske Bogoslovije na Karaburmi i Eparhijski konak u Nišu.

Georgij Pio-Uljski je bio profesor Univerziteta u Beogradu. Predavao je termodinamiku, jedan je od osnivača Ruskog naučnog instituta u Beogradu, bio je istaknuti brodograditelj.

Olga Petrovna Jančevecka je bila kraljica ruske romanse. Njen glas i način pevanja sačuvani su na gramofonskim pločama. Igrala je i u nekoliko filmova.

Stjepan Fjodorovič Kolesnikov je bio akademski slikar, učenik Ilje Rjepina. Oslikao je tavanicu gledališta Narodnog pozorišta i bio njegov scenograf.

Georgij Aleksandrovič Ostrogorski je bio akademik, vizantolog, profesor Beogradskog univerziteta. Njegovom inicijativom osnovan je Vizantološki institut, na čijem čelu se nalazio do smrti.

Nina Kirsanova je bila balerina. U Srbiju je prebegla sa suprugom operskim pevačem Borisom Popovim. U Narodnom pozorištu je odmah igrala glavne uloge, a pamti se njena Žizela, Kopelija i madam Baterflaj. Bila je šef Baleta Narodnog pozorišta, njenim zalaganjem je osnovana baletska škola „Luj Davičo“. U 85. godini je glumila u filmu Nešto između Srđana Karanovića.

Mihail Rozdjenko je bio istaknuta politička figura, lider stranke „Savez 17. oktobar“. Bio je predsednik državne Dume trećeg i četvrtog saziva. Kasnije, jedan od lidera februarske revolucije 1917. godine i šef Privremenog komiteta državne Dume.

Tu su još i arhitekta akademik Viktor Lukomski, slavisti profesor Stepan Kulbakin i profesor Fjodor Taranovski, bogoslov profesor Sergej Troicki, profesor V. V. Farmakovski, profesor termodinamike Aleksandar Brandt, matematičar i akademik Nikolaj Saltikov, profesor Anton Bilimovič, balerine Tamara Polonska, Marina Olenina, glumica Natalija Erdeli, operska pevačica Sofija Drausal, pisac i kritičar Jevgenij Aničkov, pisac i kinooperater Mihail Ivanikov…

O Ruskom nekroplolju čitajte više u tekstu Sonje Ćirić Spasavanje istorijskog nasleđa, VREME, BR 1133. 20. SEPTEMBAR 2012.