Audio-kasete

Stalno se pomiču granice mogućnosti da se očuva zvuk. Precizni načini takvih spremanja blistaju u razvijenoj civilizaciji, oglašavajući u svakoj sezoni vrhunce ponuda i mogućnosti naciljanih prema najrazličitijim tonskim frekvencijama uhvatljivih uhom. Tržište je krcato sve neposrednijim i prefinjenijim predmetima za laserska čitanja i pakovanjima digitalne obrade. Dodajući tome besprekorno dizajnirane, bezmalo sigurnosne sisteme kompaktnih prenošenja i garancije smanjenog šuma, sasvim je sigurno da je i najmasovnije sredstvo očuvanja, za poslednjih skoro četvrt veka, deo te velike i napredne industrije. Od samih početaka, praktičnost audio-kasete je osvajala, postajući zahvalno pribežište.

Najčešći, gotovo klasični tip sastoji se od dve simetirčne, zalepljene ili prišrafljene plastične površine sa jednakim razmakom za pokretljive koturove prebacivanja dugačke trake. Ram kasete je standardizovan po dužini od 10, širini 6,5 i debljini od 2 centimetra. Minijaturizacija ju je učinila uzornim, masovnim proizvodom, budući da je tako muzika sticala raspoloživ i brz način isporuke. Kroz kasetofone, walkmane ili delove hi-fi linija iz malih plastičkih kutija, najčešće pomoću muzike, stiže planetarna dimenzija uživalčkih trenutaka, a ponekad i iskušenja zavisnosti. Kasete su sredstva za higijenu ličnosti, nezaobilazni pratioci svakodnevnih kretanja, zalog izdržljivosti i funkcionalni deo odviše važnih poslova. U hramovima, odsustvo sveštenih lica sa uposlenim glasom, za islamske i katoličke obrede nadoknađuje se molitvenim objavama sa kasete. Zbog uštede vremena i prevelike upotrebe, ti snimljeni verski džinglovi zbog nečistog kasetofona gube svečanu postojanost. Brzoprolazeći zvuk u besomučnim reklamama, najavama i signalima u svim sredinama planete, manje radio-stanice ultrakratkih talasa, radi uštede emituju upravo sa pripremljenih kaseta. Kolekcija nameće načine čuvanja i označavanja. Posmatranje takvog poseda prilikom posete odmah iznosi psihološki profil vlasnika u njegovom odnosu razumevanja i održavanja kutijica sa snimljenim zvukom. Tada se, pogotovo ukoliko u fokusu imamo stare rokere, neretko suočavamo sa svojevrsnim strasnim nemarom, rasplinutim i metežnim razmeštajem, neobeleženim, nepremotanim komadima zakorelim od nikotinskih naslaga i raznih isparenja utisnutih na osetljivoj traci. Po pravilu, kolekcije sladokusaca pretežu primercima muzike snimljene na kupovne prazne kasete, jer originalni snimci zahtevaju veći finansijski ulog, dok poslednjih godina, u nasilnom naseljavanju lokalnog urbanog podneblja, zgotovljene koktele populističkih, glasovnih zavijanja, tobožnjih pevačkih zvezda, sakupljaju imućniji.

U potrošačkom ubrzanju, upisivanje snimljenog uglavnom izostaje, dajući povod iznenađenjima zaboravljenih minuta posle višegodišnje pauze. Neobeležene „A“ i „B“ strane dopunjuje i ravnodušnost prema uredno odštampanim omotima kutija, gde se uz mesta za zapis i trajanje nalaze i podaci o vrstama zaštite od šuma. Iz sredine sedamdesetih, strogi dvobojni geometrijski omoti štitili su dugometražne kasete od 120 minuta, koje su ubrzo pristigle u kategoriju istezajućih i kolapsirajućih. Smenjivane su pouzdanijim modelima manjeg broja minuta u pakovanjima šarenih varijanti, pa i onim za učenje stranih jezika. Trojstvo tipova emulzije magnetne trake, gradacija Normal – CrO2 – Metal odavno određuje i vrstu kvaliteta očuvanja snimka i otkriva novčani ulog. Pretresanje kolekcije postupak je zvučne arheologije. Uvode se i prateće metode pomoći: kaseta se podiže sa mesta čuvanja, kakvo je i kutija za cipele, ili odvaja od gomile sjedinjene nalik na domino pločice, upravljene greškom prema suncu, peći ili jačem magnetnom polju.

Udaranjem o dlan priziva se njen povratak u život, dok suočenje sa proždrljivom glavom kasetofona iziskuje odštrafljivanje, rasplitanje, peglanje i zbog osposobljavanja, nelagodno lišavanje skraćivanjem. Susret sa nepoznatim mestima na snimljenoj kaseti uzbudljiv je u približavanju dalekih lica, izgovora i zvučnih okruženja. Iz hrpe odbačenih, po svoj prilici novinarskih primeraka, u kesi do kontejnera za đubre početkom sve vrtložnijih devedesetih, otkriven je dragocen nalaz: govori lidera i vođa sa Drugog beogradskog samita nesvrstanih. Količina snimljenih lapidarnih ispraznosti odmah je poslužila za muzička nasnimavanja. Potrebno je da programi na kasetama budu zalog nekasetirane svesti. Hodanjem po okruženjima u različita doba tokom 24 časa iz walkmana stižu Karuzove arije s početka veka, bluz vrištećeg Džeja Haoukinsa ili snimak iz tridesetih, dubine jednog Šubertovog „Ampromptija“ pod prstima ubrzo izgnanog Artura Šnabela. Po svom preseku kasetu, bilo izabrane muzike ili male verzije za diktafon, čini mehanizam zatvorenog sistema. Iz mehanike takve zatvorenosti izbija efikasnost zadovoljstva.