Dani oslobađanja Beograda u Drugom svetskom ratu ostali su večno zabeleženi zahvaljujući sovjetskim ratnim filmskim reporterima. Njihovi dokumentarni filmovi dostupni su u Jugoslovenskoj kinoteci povodom obeležavanja 80. godina od oslobođenja
Jugoslovenska kinoteka obeležava 80. godina oslobođenja Beograda besplatnim projekcijama filmova veznim za te dane, među kojima su i dva dokumentarna. Priča o njima objavljena je u tekstu Aleksandra Erdeljanovića „Oslobođenje Beograda od 11. do 22, oktobra 1944. godine okom filmske kamere“ koji je objavljen u aktuelnom časopisu „Kinoteka“. Prenosimo njegov završni deo.
Da veliki istorijski događaji ostanu večno zabeleženi, pobrinuli su se sovjetski ratni filmski reporteri koji su još pre ulaska Crvene armije u Srbiju padobranima spušteni na partizansku teritoriju. Toj prvoj grupi snimatelja pripadali su Vladimir Ješurin, Viktor Muromcev i Solomon Kogan, koji su od leta 1944. godine pratili put partizanskih jedinica od Crne Gore, preko Srbije i oslobođenog Beograda, sve do Slovenije i oslobođenja Trsta u maju 1945, gde je Muromcev i poginuo.
Filmski materijali Ješurina i Muromceva sjedinjeni u storiji „Sa kino-aparatom po Jugoslaviji bili su deo sovjetskog kino-žurnala „Novosti dana broj 9 iz 1944. godine, čiju je režiju potpisao slavni Vsevolod Pudovkin.
Najvredniji materijal na kome je zabeležena celokupna „Beogradska operacija” u oktobru 1944. godine jeste sovjetski četrnaestominutni „Specijalni frontovski izveštaj broj 9“ pod nazivom „Beograd“, koji je režirao Leonid Varlamov.
Osnovu za ovaj film predstavljali su briljantni kadrovi borbi koje su snimili glavni snimatelj Vladimir Ješurin i grupa operatera, Gračev, Kogan, Petrov, Rogačevski, Stojanovski i Čiknoverov, pod koordinacijom načelnika frontovske kino-grupe Kacmana.
Ova bezmerno hrabra ekipa snimatelja iz jedinica Trećeg ukrajinskog fronta zabeležila je zajednički put partizana i crvenoarmejaca, od borbi na Avali, preko Čukarice, Karađorđevog parka, Slavije, Terazija, do konačne pobede i velike parade oslobodilaca kroz centar grada, veličanstveni miting kod Vukovog spomenika i sahranu poginulih sovjetskih vojnika na Trgu Republike. Na njihovim trakama su zauvek sačuvana srećna lica hiljada Beograđana, ali i njihov bes i ogorčenje prilikom sprovođenja zarobljenih Nemaca i domaćih izdajnika.
Dobar deo ovih materijala uključen je u sovjetski dugometražni dokumentarni film „Jugoslavija iz 1945. godine“, u režiji Leonida Varlamova, zatim u prvi srpski poratni dokumentarni film „Beograd iz 1945. godine“ Nikole Popovića, kao i u niz kasnijih filmova koji su se bavili herojskim oslobođenjem Beograda oktobra 1944. godine.
Šta se zbiva u zemlji i svetu, šta ima u novinama i kako provesti vreme?
Svake srede u podne Međuvreme stiže elektronskom poštom. To je sasvim solidan njuzleter i zato se prijavite!
U projektu “Arheologija sećanja” fotografišem kuće u jednom kraju Beograda, potom ih monohromatski obrađujem, zatim štampam na glinenim pločicama i kasnije preko toga intervenišem crtežom. Proces izgradnje jednog sveta traje dugo, a mi smo skloni da ga u trenutku srušimo i zamenimo. Ja mislim da ima nešto u tome, u tim kućama... Opstati stotine godina, kao tajna. U tom urbanističkom vrtlogu susreću se razni paradoksi gradnje, kao i nemar u ophođenju prema prirodi koja je ranije tu bila dominantna
Za razliku od svoje supruge, nije potpisao glasovitu Havel-Patočkinu “Povelju 77”, zamjerajući joj da nije dovoljno oštra prema komunističkom režimu, što ga je izoliralo od disidentskih kružoka. Istovremeno se i on sve više udaljavao od kolega po peru, smatrajući kako nema smisla gubiti vrijeme na “jalove” političke akcije, već svoje nezadovoljstvo treba jasno kritički artikulirati u knjigama i drugim publicističkim tekstovima, jer im je doseg i veći i širi
Pisac i kustos svetskog glasa Nikola Burio (1965, Francuska) gostovao je u Beogradu povodom saradnje na katalogu srpskog paviljona na nedavno završenom Venecijanskom bijenalu arhitekture. Srpski paviljon u Veneciji je, pod nazivom Rasplitanje: Novi prostori, predstavio kolosalnu višeslojnu ispletenu površinu koja gotovo levitira u prostoru paviljona i koja se tokom trajanja Bijenala, parajući se, vraća u klupka pređe, kao odraz promišljanja odnosa rada ruke i postupka strukturisanja forme. Polazna tačka grupe autora – D. Ereš, J. Mitrović, I. Pantić, S. Krstć, I. Najdanović, P. Laušević – bila je Beogradska šaka (1963, B. Čolak-Antić), prva robotska bionička šaka na svetu koja je projektovana sa protetičkom namenom
Donald Tramp konačno je do pucanja zavrnuo ruku Aleksandru Vučiću, pa naprednjački režim pred rusofilskim biračkim telom pravi sebi alibi da izbaci Ruse iz NIS-a – ako ne može milom, onda silom
Zet Kušner sigurno razmišlja vredi li sa Vučićem, Jovanovim i drugim ćacijima saditi tikve. Prilikom otimačine Generalštaba ispali su smotana banda koja se u toku pljačke banke bez maski krevelji u kamere i ostavlja na pultu ličene karte
Arhiva nedeljnika Vreme obuhvata sva naša digitalna izdanja, još od samog početka našeg rada. Svi brojevi se mogu preuzeti u PDF format, kupovinom digitalnog izdanja, ili možete pročitati sve dostupne tekstove iz odabranog izdanja.
Šta se zbiva u zemlji i svetu, šta ima u novinama i kako provesti vreme?
Svake srede u podne Međuvreme stiže elektronskom poštom. To je sasvim solidan njuzleter i zato se prijavite!
