Vlada poništila konkurs za naučnoistraživačku delatnost, privremeno finansiranje ostaje na snazi, ministar prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Srđan Verbić, mada u tehničkom mandatu, najavio ostavku VIDEO: Tribina: Šta se dogodilo sa naukom u Srbiji Predsednik SANU: Poništavanje konkursa nije dobro za nauku Položaj nauke u Srbiji: Sedam puta manje istraživača na 1000 stanovnika nego u Finskoj Tekst poništenog konkursa Videti takođe: Akreditovani instituti u Srbiji Spisak registrovanih inovacionih organizacija
Vlada Srbije je 6. maja 2016. poništila konkurs za finansiranje naučnih projekata, rekao je ministar prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Srđan Verbić. Kao moralni čin zbog neuspeha konkursa, ponudiće ostavku premijeru. Naučnici ne treba da strahuju za svoje prihode, ističe Verbić. ( AUDIO: Konferencija za novinare ministra prosvete, nauke i tehnološkog razvoja u Vladi Republike Srbije Srđana Verbića, Sajt Vlade Srbije, 6. maja )
Novi konkurs neće biti otvoren dok se ne formira Nacionalni savet za nauku, rečeno je na konferenciji za medije.
Odgovarajući na pitanja novinara, Srđan Verbić je rekao da preuzima odgovornost za neuspeh konkursa i da će ponudi ostavku premijeru. To vidi kao moralni čin – ukoliko je to izvodljivo imajući u vidu da je vlada u tehničkom mandatu.
(VIDEO SNIMAK) Otvorena tribina Centra za promociju nauke , organizovana 5. maja, u 15 časova, u UK Parobrod izazvala je ogromno interesovanje naučnika i medija
U gotovo vanrednoj situaciji za naučnike u Srbiji, Centar za promociju nauke organizovao je vanrednu, Otvorenu CPN tribinu kako bi se javno razgovaralo o izazovima novog istraživačkog ciklusa, o dilemama i podelama u naučnoj zajednici, kao i pitanju legalnosti i inicijativi za poništavanje konkursa Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja za finansiranje naučnih projekata. Dan nakon tribine, Vlada Republike Srbije poništila je konkurs.
Pod nazivom „Šta se dogodilo sa naukom u Srbiji?“ tribina je održana u četvrtak, 5. maja, u 15 časova, u holu UK Parobrod (Kapetan Mišina 6a) u Beogradu. Na skupu su govorili dr Srđan Verbić, ministar prosvete, nauke i tehnološkog razvoja; akademik Zoran Popović, potpredsednik SANU; dr Aleksandra Pavićević, sa Etnografskog instituta SANU, kao predstavnik Zajednice instituta Srbije; dr Vesna Miletić iz Pokreta „Spasimo nauku“ i dr Đurđica Jovović iz Sindikata nauke. Moderator tribine je Slobodan Bubnjević iz Centra za promociju nauke.
Naučna zajednica je pokazala veliko interesovanje za ovaj događaj, odmah nakon što je najavljen. Sala u holu Parobroda je bila nedovoljno velika za sve zainteresovane naučnike i novinare. Uz podršku produkcije Tajmlajn, organizovan je i video-striming tribine koji je na portalu Elementarijum pratio rekordan broj gledalaca.
( OTVORENA CPN TRIBINA
Šta se dogodilo sa naukom u Srbiji?, CPN, 6. maja )
Na sednici vlade većinom glasova je poništen konkurs za naučnoistraživačke projekte. Verbić je naveo da su osim njega još neki članove Vlade podržali predloženi konkurs, ali nije hteo da kaže ko je kako glasao.
Nekoliko medija je krajem aprila objavilo saznanja (Videti: Poništava se konkurs za naučnoistraživačke projekte? – Danas, 22. 4. 2016) da će konkurs za finansiranje naučnih projekata biti poništen, ali tada je Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja to demantovalo:
Povodom dezinformacija koje se u javnosti pojavljuju u vezi sa konkursom za novi ciklus naučnoistraživačkih projekta, obaveštavamo vas o sledećem:
Istraživači zvaničnim i validnim mogu smatrati samo one informacije koje dobiju na sledeći način.
Odlukom koju je potpisao ministar prosvete, nauke i tehnološkog razvoja dr Srđan Verbić sa pečatom Ministarstva;
Informacije koje se objavljuju na zvaničnoj internet stranici Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja www.mpn.gov.rs.
(Videti: Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja, Vesti, nauka, 22. apr 2016)
Očigledno je da ne možemo da očuvamo i ljudski kapacitet, plate svih zaposlenih u nauci i da istovremeno podignemo kvalitet i kompetitivnost nauke, rekao je Verbić.
Već u ponedeljak 9. maja ministar će razgovarati sa predstavnicima svih relevantnih institucija koji mogu da doprinesu kreiranju sledećeg novog konkursa.
Verbić je istakao da će privremeno finansiranje projekata biti na snazi pošto je na osnovu odluke vlade jasno da se finansiranje produžava.
Potrebno je da se ta odluka potvrdi u skupštini kada bude formirana, tako da naučnici ne treba da strahuju za svoje prihode do sledećeg konkursa, rekao je Verbić.
Konkurs za naučnoistraživačke projekte je raspisan 12. aprila, i trebalo je da traje 30 dana, a Akt o vrednovanju, izboru, finansiranju i praćenju projekata, donesen je nekoliko dana ranije.
Nakon toga, Vlada Srbije pripremila je dokument o poništavanju Akta o vrednovanju naučnih projekata i Konkursa za odabir istraživačkih projekata, koji bi bili finansirani iz Republičkog budžeta.
Kao razlog za poništavanje navedeno je da nije uvažena pravna procedura i da konkurs, objavljen na sajtu Ministarstva prosvete, nije u skladu sa drugim zakonima i Ustavom.
U protekle tri nedelje, od kada je raspisan konkurs, za nove projekte je stiglo 900 prijava.
( Izvor:
Predsednik Srpske akademije nauka i umetnosti Vladimir Kostić ocenio je da odluka Vlade Srbije da poništi konkurs za naučnoistraživačke radove nije dobra za kompetitivnost srpske nauke, prenosi Politika.
„Za srpsku nauku je loše da je već sedmu godinu u provizorijumu, u stanju privremenog rešenja i da je konkurs bio način da se iz toga izađe – naravno, uz potrebu da se izvesne stvari kristalizuju i uz podršku mladim istraživačima“, rekao je Politici akademik Kostić.
On je izrazio bojazan da nauka u Srbiji „ulazi u status kvo“, što nije dobro za nauku…
( Izvor: Predsednik SANU: Poništavanje konkursa nije dobro za nauku Izlaznost, N1)
Akademik Kostić, kao i rektor Beogradskog univerziteta prof. dr Vladimir Bumbaširević, ranije je dao podršku ministru prosvete Verbiću.
– To nije bio moj lični stav, kako je predstavljeno u medijima, već stav Izvršnog odbora i Odbora za usvajanje i praćenje strategije razvoja nauke SANU. Žao mi je što nije iskorišćena prilika da se čuje stav institucija, mada ne insistiramo na tome da ono što mi mislimo bude po svaku cenu i prihvaćeno. Propuštena je prilika da izvršna vlast komunicira s institucijama. Duboko verujem da u institucijama poput Beogradskog univerziteta ili SANU postoje ljudi koji se u taj posao razumeju – izjavio je za naš list akademik Kostić.
Na pitanje da li ovakvu odluku vlade može da objasni svojevrsnom „kupovinom socijalnog mira“, odnosno obezbeđivanjem jedine zarade za mlade naučnike, koji rade na naučnim projektima pri različitim institutima, akademik Kostić odgovara da je problem što se ovde „pojavilo veoma mnogo izmešanih, različitih varijanti i motivacija, za koje se čak ne može reći ni da nisu legitimne“.
– Lično smatram da je za srpsku nauku loše da je već sedmu godinu u provizorijumu, u stanju privremenog rešenja, i da je konkurs bio način da se iz toga izađe – naravno, uz potrebu da se izvesne stvari kristalizuju i uz podršku mladim istraživačima. Bojim se da ulazimo u „status kvo“ varijantu, a to za kompetitivnost srpske nauke nije dobro. Nažalost, zainteresovanost za mišljenje koje smo izneli u SANU očito nije bilo preterano – kazao je Kostić.
Na pitanje kako je doživeo lavinu negodovanja povodom svoje podrške konkursu, predsednik SANU kaže da je o tome razgovarao s mnogo ljudi, čuo stavove za i protiv, ali da se „ne bavi anketiranjem popularnosti“.
Izgovaram ono što mislim, po cenu da bude i pogrešno – rekao je akademik Kostić.
( Predsednik SANU: odluka vlade nije dobra za srpsku nauku, Politika, 7. 5. 2016)
<a href=" http://www.cesid.org/lt/articles/rezultati-izbora/
“ target=“_blank“> Vlada poništila konkurs za naučnoistraživačku delatnost
, RTS, Beta, Tanjug, petak, 6. maj 2016, 11:33 -> 12:02)
Slika 3.
Uporedni pregled podataka: a) %GDP koji se izdvaja za nauku i tehnološki razvoj i b) broja istraživača na 1000 stanovnika (Srbija: %GDP,i broj istraživača podaci Ministartstva, ostale zemlje:Eurostat yearbook 2010).
(Videti:Izveštaj o stanju u nauci za 2010 Nacionalni savet za nauku i tehnološki razvoj 2011)
***
Položaj nauke u Srbiji: Sedam puta manje istraživača na 1000 stanovnika, nego u Finskoj
Značajan indikator koji govori o naučnom i istraživačkom potencijalu neke zemlje je broj istraživača na hiljadu stanovnika. Kao što se vidi iz uporednog pregleda datog na slici 3a. Srbija od svih navedenih zemalja ima najmanji broj istraživača na 1000 stanovnika, a čak sedam puta manje od Finske, ili pet puta manje od Danske i Norveške. Jasno je da broj istraživača u zemlji u narednom periodu mora da poraste, što je delimično postignuto angažovanjem većeg broja istraživača na projektima novog projektnog ciklusa (2011-2014). Za dalji napredak nauke i tehnološki razvoj neophodno je veće ulaganje, jer kao što se vidi iz rezltata prikazanih na dijagramu 3b. Srbija je zemlja koja je do 2011. godine imala ubedljivo najmanji % BDP (GDP) koji jue izdvajan za nauku.
Pored toga, prikazani pregled ukazuje na činjenicu da u razvijenim zemljama u kojima su ulaganja vrlo visoka i koje imaju znatno veći broj istraživača na hiljadu stanovnika, istraživačke aktivnosti nisu samo usmerene na produkciju naučnih radova, već su usmerene prema stvaranju patenata i tehnoloških inovacija. Pregled broja patentnih prijava na milion stanovnika za neke od prethodnih zemalja prikazan je na slici 4. (Eurostat yearbook 2010, podaci za 2006.). U Srbiji je Zavodu za intelektualnu svojinu u 2010. godini ukupno prijavljeno 300 patenata, od kojih samo18 potiče iz NIO. Srbija, zajedno sa još nekim zemljama (Češka, Portugal, Mađarska, Hrvatska, Grčka i Bugarska), ima znatno manju patentnu aktivnost u odnosu na većinu evropskih zemalja. Razvoj novih tehnologija i patenata, novih proizvoda zahteva ne samo ulaganja u istraživanja već i povećana ulaganja koja stvaraju materijalnu bazu za transfer tehnologija.
( Izveštaj Nacionalnog saveta o stanju u nauci za 2010. godinu koju je prihvatila vlada 29. sept. 2011, Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja )
Finansiranje nedovoljno za unapređenje kvaliteta istraživanja
Po sredstvima izdvojenim za nauku Srbija zaostaje za zemljama EU, ali i za Slovenijom i Hrvatskom
Zahvaljujući angažovanju istraživačke zajednice nauka Srbije se visoko pozicionira na međunarodnim rang listama, što nedvosmisleno govori o potencijau koji zemlja ima u ovoj oblasti i o njenoj međunarodnoj konkurentnosti. Na osnovu rangiranja, više od 140 zemalja koje obavlja časopis: SCImago Journal&Country Rank, Srbija zauzima 47 mesto u svetu.
Univerzitet u Beogradu je na najprestižnijoj rang listi univerziteta „Šangajskuoj listi“ u 2012. godini bio među prvih pet stotina univerziteta a u 2013. godini se pomerio za sto mesta i nalazi se između tristotog i četristotog mesta u svetu.
Ukupni rast izdvajanja za nauku, po dinamici od 0,15% za svaku istraživačku godinu, što je utvrđeno Strategijom naučnog i tehnološkog razvoja, u prve tri istraživačke godine nije se ostvario. Izdvajanje za nauku i tehnološki razvoj iz budžeta u 2013. godini 0,34 % bruto domaćeg proizvoda (BDP), je nedovoljno za unapređenje kvaliteta istraživanja i postizanje nivoa u kome ostvareni rezultati mogu biti direktno primenjeni u praksi kao novi proizvodi ili nove tehnologije. Navedeni procenat BDP-a pokazuje značajno zaostajanje Srbije u odnosu na zemlje EU i neke države iz regiona (Slovenija, Hrvatska).
I pored toga što izdvajanja za nauku i tehnološki razvoj nisu dostigla planiranu vrednost, istraživačke aktivnosti na projektima projektnog ciklusa 2011-2014. su bile intenzivne. Finasiranje istraživanja i istraživača se ostvaruje na osnovu potignutih rezultata, utvrđenih kriterijumima i periodične evaluacije. U svakoj godini tokom realizacije projekata ostvaren je rast 25-35% u svim rezultatima na osnovu kojih se vrednuju istraživanja. Sprovedena evaluacija projekata je pokazala da je u perodu 2011- 2013. godine ukupno publikovalo 15110 naučnih radova u međunarodnim naučnim časopisima koji se referišu na (WEB Sci), što čini 700 radova godišnje na milion stanovnika ili 0,54 radova godišnje po jednom „full time“ finasiranom istraživaču, što je u nivou razvijenijih zemalja EU. U istom periodu je ostvareno preko 2000 različitih novih tehničkih rešenja i patenata. Publikovano je više od 1800 monografija i oko 17000 radova u domaćim časopisima. Tokom trogodišnje realizacije projekata projektnog ciklusa doktoriralo je 1828 istraživača angažovanih na projektima, a na svim univerzitetima u zemlji odbranjeno je u istom vremenskom periodu oko 3600 doktorskih disertacija, čime je u znatnoj meri uvećan istraživački humani potencijal zemlje.
U periodu od 2011-2013.godina bilo je poteškoća u realizaciji projekata zbog teškoća u isporuci opreme i potrošnog materijala. Kapitalna i ostala naučnoistraživačka oprema u funkciji istraživanja na odobrenim projektima, počela se nabavljati i isporučivati sredstvima iz kredita, preko JUP-a početkom 2012. godine.
Složenost procedura javnih nabavki, a naročito međunarodnih tendera, kao i limitirano povlačenje kreditnih sredstava usled deficita u budžetu Republike Srbije i ekonomsko-finansijske krize koji je pogodio našu zemlju uslovili su zastoj u nabavci i isporuci naučnoistraživačke opreme naučnoistraživačkim organizacijama-realizatorima istraživanja.
U periodu od 2011- 2013. godine, sredstvima kredita nabavljena je i isporučena naučnoistraživačka oprema naučnoistraživačkim organizacijama-realizatorima projekata u vrednosti od 23.047.744 2 evra, od 50.000.000 evra shodno ugovoru koji su potpisali Ministarstvo prosvete i nauke i JUP. Na istraživački rad u trogodišnjem periodu realizacije projekata uticala su i nedovoljna sredstva za finansiranje direktnih materijalnih troškova projekata (DMT2), odnosno potrošnog materijala (hemikalije, reagensi i sl.) čiji se izostanak direktno odrazio na eksperimentalana istraživanja, posebno kod projekata iz oblasti prirodno- matematičkih i medicinskih nauka, zatim projekata u okviru Programa tehnološkog razvoja i Programa interdisciplinarnih integralnih istraživanja.
Zbog nedostajućih sredstava nisu se mogli realizovati u punoj meri ni ostali programi od opšteg interesa (kao što su podrška održavanju naučnih skupova u zemlji, učešće naših naučnika na međunarodnim skupovima, telima i organizacijama i sl) sufinansiranje naučnih časopisa i monografija, podrška mladim talentima obdarenim za naučnoistraživački rad i dr. a što je sve u funkciji realizacije projekata.
R. br. | Naziv naučnoistraživačke organizacije | Naučna oblast | Vrsta instituta | Napomena |
1. | RT-RK d.o.o. za sisteme zasnovane na računarima u Novom Sadu | tehničko-tehnološke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | Podnet zahtev za akreditaciju |
2. | Institut za noviju istoriju Srbije u Beogradu | humanističke nauke | Naučni institut | Podnet zahtev za akreditaciju |
3. | Institut za higijenu i tehnologiju mesa u Beogradu | biotehničke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | Podnet zahtev za akreditaciju |
4. | Univerzitet u Beogradu , Institut za nuklearne nauke „Vinča“ | prirodno-matematičke, tehničko-tehnološke, medicinske i biotehničke nauke | Naučni institut | |
5. | Arheološki institut u Beogradu | humanističke nauke | Naučni institut | |
6. | Institut za pedagoška istraživanja u Beogradu | društvene nauke | Naučni institut | Podnet zahtev za akreditaciju |
7. | Univerzitet u Beogradu , Institut za filozofiju i društvenu teoriju | društvene nauke | Naučni institut | Podnet zahtev za akreditaciju |
8. | Univerzitet u Beogradu , Institut „Mihajlo Pupin“ d.o.o. | tehničko-tehnološke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
9. | Institut Goša d.o.o. u Beogradu | tehničko-tehnološke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
10. | Institut za rudarstvo i metalurgiju u Boru | tehničko-tehnološke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
11. | Institut IRITEL a.d. u Beogradu | tehničko-tehnološke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
12. | Lola institut d.o.o. u Beogradu | tehničko-tehnološke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
13. | Institut za međunarodnu politiku i privredu u Beogradu | društvene nauke | Naučni institut | |
14. | Institut za virusologiju, vakcine i serume „Torlak“ u Beogradu | prirodno-matematičke i medicinske nauke | Naučni institut | Rešenje Nacionalnog saveta za naučni i tehnološki razvoj |
15. | Institut za opštu i fizičku hemiju a.d. u Beogradu | prirodno-matematičke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
16. | Istorijski institut u Beogradu | humanističke nauke | Naučni institut | |
17. | Institut za ekonomiku poljoprivrede u Beogradu | društvene nauke | Naučni institut | |
18. | Ekonomski institut a.d. u Beogradu | društvene nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
19. | Institut za vodoprivredu „Jaroslav Černi“ a.d. u Beogradu | tehničko-tehnološke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
20. | Tehnički opitni centar u Beogradu | tehničko-tehnološke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
21. | Institut za srpsku kulturu u Leposaviću | Humanističke nauke | Naučni institut | |
22. | Vojnogeografski institut u Beogradu | Prirodno-matematičke i tehničko-tehnološke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
23. | Vojnotehnički institut u Beogradu | tehničko-tehnološke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
24. | Institut za strategijska istraživanja u Beogradu | Društvene nauke | Naučni institut | |
25. | Institut za primenu nauke u poljoprivredi u Beogradu | Biotehničke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
26. | VLATACOM d.o.o. u Beogradu | Tehničko tehnološke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
27. | BioSens u Novom Sadu | Tehničko tehnološke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
28. | Institut za arhitekturu i urbanizam Srbij e u Beogradu | Tehničko-tehnološke i društvene nauke | Istraživačko-razvoj ni | |
29. | Institut za povrtarstvo d.o.o. u Smederevskoj Palanci | Biotehničke nauke | Istraživačko-razvoj ni | |
30. | Institut za voćarstvo u Čačku | Biotehničke nauke | Istraživačko-razvoj ni | |
31. | Univerzitet u Beogradu, Institut za biološka istraživanja „Siniša Stanković“ | Prirodno-matematičke nauke | Naučni institut | |
32. | Univerzitet u Beogradu , Institut za medicinska istraživanja | Prirodno-matematičke i medicinske nauke | Naučni institut | |
33. | Institut za ratarstvo i povrtarstvo u Novom Sadu | Biotehničke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
34. | Institut za stočarstvo u Beogradu | Biotehničke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
35. | Univerzitet u Beogradu, Institut za hemiju, tehnologiju i metalurgiju | Prirodno-matematičke i tehničko-tehnološke nauke | Naučni institut | |
36. | Univerzitet u Beogradu , Institut za primenu nuklearne energije-INEP | Prirodno-matematičke, tehničko-tehnološke, medicinske i biotehničke nauka | Naučni institut | |
37. | Institut ekonomskih nauka u Beogradu | Društvene nauke | Naučni institut | |
38. | Institut društvenih nauka u Beogradu | Društvene nauke | Naučni institut | |
39. | Institut za kukuruz „Zemun Polje“ u Beogradu | Biotehničke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
40. | Univerzitet u Novom Sadu , Institut za nizijsko šumarstvo i životnu sredinu | Biotehničke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
41. | Institut za onkologiju i radiologiju Srbije u Beogradu | Medicinske nauke | Naučni institut | |
42. | Univerzitet u Beogradu, Institut za molekularnu genetiku i genetičko inženjerstvo | Prirodno-matematičke nauke | Naučni institut | |
43. | Univerzitet u Novom Sadu, Naučni institut za prehrambene tehnologije | Biotehničke nauke | Naučni institut | |
44. | Naučni Institut za veterinarstvo „Novi Sad“ u Novom Sadu | Biotehničke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
45. | Institut za tehnologiju nuklearnih i drugih mineralnih sirovina , ,ITNMS“ u Beogradu | Tehničko-tehnološke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
46. | Univerzitet u Beogradu, Elektrotehnički institut „Nikola Tesla“ | Tehničko-tehnološke nauke | Istraživačko-razvojni institut | |
47. | Univerzitet u Beogradu , Institut za multidisciplinarna istraživanja | Prirodno-matematičke i tehničko-tehnološke nauke | Naučni institut | |
48. | Institut za savremenu istoriju u Beogradu | Humanističke nauke | Naučni institut | |
49. | Institut za pesticide i zaštitu životne sredine u Beogradu | Biotehničke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
50. | Institut za šumarstvo u Beogradu | Biotehničke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
51. | Institut za zaštitu bilja i životnu sredinu u Beogradu | Biotehničke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
52. | Institut za zemljište u Beogradu | Biotehničke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
53. | Institut za kriminološka i sociološka istraživanja u Beogradu | Društvene nauke | Naučni institut | |
54. | Institut političke studije u Beogradu | Društvene nauke | Naučni institut | |
55. | Institut za uporedno pravo u Beogradu | Društvene nauke | Naučni institut | |
56. | Institut za ispitivanje materijala „IMS“ a.d. u Beogradu | Tehničko-tehnološke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
57. | Institut za krmno bilje d.o.o. u Kruševcu | Biotehničke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
58. | Institut za proučavanje lekovitog bilja „Dr Josif Pančić“ u Beogradu | Biotehničke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
59. | Naučni Institut za veterinarstvo Srbije u Beogradu | Biotehničke nauke | Istraživačko-razvoj ni institut | |
60. | Astronomska opservatorija u Beogradu | Prirodno-matematičke nauke | Naučni institut | |
61. | Institut za evropske studije u Beogradu | Društvene nauke | Naučni institut | |
62. | Univerzitet u Beogradu , Institut za fiziku | Prirodno-matematičke nauke | Naučni institut | |
63. | Institut za književnost i umetnost u Beogradu | Humanističke nauke | Naučni institut |
( SPISAK AKREDITOVANIH INSTITUTA , Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja )
Spisak registrovanih inovacionih organizacija
R. br | God. reg. | Naziv registrovane inovacione organizacije | Status registrovane inovacione organizacije | Datum reš. o registraciji | Datum brisanja | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. | 2006. | Razvojno-proizvodni centar MIM – MIM d.o.o., Mihajlovac | Razvojno-proizvodni centar | 05.07.2006. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. | 2006. | Inovacioni centar Mašinskog fakulteta u Beogradu,doo,Beograd | Inovacioni centar | 05.09.2006. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. | 2006. | Akcionarsko društvo selekcija – Zavod za šećernu repu, Aleksinac | Istraživačko-razvojni centar | 23.10.2006. | 23.07.2007. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4. | 2006. | Inovacioni centar Elektrotehničkog fakulteta u Beogradu,doo,Beograd | Inovacioni centar | 13.11.2006. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5. | 2006. | Kristal Infiz d.o.o., Beograd | Razvojno-proizvodni centar | 13.11.2006. | 8.11.2013. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6. | 2006. | Spektroskopija Infiz d.o.o., Beograd | Razvojno-proizvodni centar | 13.11.2006. | 11.04.2014. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
7. | 2006. | Viridian d.o.o., preduzeće za istraživanje podvodnog sveta, Beograd | Razvojno-proizvodni centar | 13.11.2006. | 15.03.2010. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
8. | 2006. | Pur-Pur Technology doo Beograd | Razvojno-proizvodni centar | 13.11.2006. | 30.03.2012 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
9. | 2006. | Preduzeće za istraživanje, konsalting, inženjering i transfer tehnologija sistem DC 90 d.o.o., Beograd | Razvojno-proizvodni centar | 13.11.2006. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
10. | 2006. | IHIS razvojno-proizvodni centar | Razvojno-proizvodni centar | 13.11.2006. | 5.09.2013. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
11. | 2006. | IHTM – preduzeće za tehnološki razvoj a.d. Beograd | Istraživačko-razvojni centar | 13.11.2006. | 26.03.2008. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
12. | 2006. | Centar za strna žita d.o.o., Kragujevac | Istraživačko-razvojni centar | 13.11.2006. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
13. | 2006. | Zesium mobile d.o.o., Novi Sad | Razvojno-proizvodni centar | 29.11.2006. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
14. | 2006. | Preduzeće za proiz. novih tehnologija LOPAR d.o.o., Beograd | Razvojno-proizvodni centar | 29.11.2006. | 5.09.2013. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
15. | 2006. | Privredno društvo Centar za vinogradarstvo i vinarstvo d.o.o., Niš | Razvojno-proizvodni centar | 29.11.2006. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
16. | 2006. | Privredno društvo Centar za poljopr. i tehn. istraživanja d.o.o., Zaječar | Istraživačko-razvojni centar | 29.11.2006. | 4.09.2013. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
17. | 2006. | IRC NIC, Užice | Istraživačko-razvojni centar | 29.11.2006. | 30.04.2012. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
18. | 2006. | DOO Nacionalna laboratorija za ispitivanje semena NLIS, Novi Sad | Istraživačko-razvojni centar | 29.11.2006. | 23.07.2009. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
19. | 2006. | DOO Veterinarsko hemijska industrija Hemovet, Novi Sad | Razvojno-proizvodni centar | 29.11.2006. | 5.09.2013. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
20. | 2006. | Centar za krompir d.o.o., Guča | Razvojno-proizvodni centar | 29.11.2006. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
21. | 2006. | Galenika-fitifarmacija a.d. Beograd-Zemun | Istraživačko-razvojni centar | 29.11.2006. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
22. | 2006. | Kompanija Prva Iskra –namenska proizvodnja ad Beograd | Razvojno-proizvodni centar | 29.11.2006. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
23. | 2007. | IMR Institut d.o.o., Beograd | Istraživačko-razvojni centar | 14.02.2007. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
24. | 2007. | AD za proizvodnju i promet putničkih automobila Zastava automobili, Kragujevac | Istraživačko-razvojni centar | 14.02.2007. | 16.10.2013. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
25. | 2007. | IMTEL MIKRO – OPT d.o.o., Beograd | Razvojno-proizvodni centar | 14.02.2007. | 20.07.2012. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
26. | 2007. | EuroContract d.o.o., Beograd | Razvojno-proizvodni centar | 14.02.2007. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
27. | 2007. | Zlatarna Celje d.o.o., Beograd | Razvojno-proizvodni centar | 14.02.2007. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
28. | 2007. | AEDES-COOP d.o.o., Beograd | Razvojno-proizvodni centar | 14.02.2007. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
29 | 2007. | PKB Agroekonomik d.o.o., Beograd | Istraživačko -razvojni centar | 11.05.2007. | 29.04.2014. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
30. | 2007. | Geološki institut Srbije d.o.o. Beograd | Istraživačko-razvojni centar | 11.05.2007. | 21.02.2013. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
31. | 2007. | Razvojni centar WBC d.o.o., Beograd | Razvojno-proizvodni centar | 23.07.2007. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
32. | 20072009. | Zorka – Centar za istraživanja d.o.o. u restrukturiranju, Šabac | Razvojno-proizvodni centar | 09.02.2009 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
33. | 2007. | Centar za unapređenje životnih aktivnosti d.o.o., Beograd | Inovacioni centar | 24.09.2007. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
34. | 2007. | Targon d.o.o., Beograd | Razvojno-proizvodni centar | 04.10.2007. | 31.5.2010. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
35. | 2007. | Agrounik d.o.o. Beograd-Zemun | Razvojno-proizvodni centar | 15.11.2007 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
36. | 2007. | Unit inženjering d.o.o., Beograd | Razvojno-proizvodni centar | 15.11.2007 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
37. | 2007. | Ihis Techno experts d.o.o.,Beograd | Istraživačko-razvojni centar | 15.11.2007 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
38. | 2007. | Infoprojekt d.o.o., Valjevo | Razvojno-proizvodni centar | 15.11.2007 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
39. | 2007. | Cini d.o.o. ,Čačak | Razvojno-proizvodni centar | 15.11.2007 | 5.09.2013. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
40. | 2007. | „PRVA PETOLETKA-NIC“ ad, Trstenik | Razvojno-proizvodni centar | 21.12.2007. | 23.10.2013. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
41. | 2007. | Istraživačko razvojni biro Živojinović,Kruševac | Razvojno-proizvodni centar | 21.12.2007. | 31.01.2014. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
42. | 2007. | Galenika ad, Beograd-u restrukturiranju | Istraživačko-razvojni centar | 26.12.2007. | 21.03.2014. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
43. | 2007. | Jedro tex d.o.o., Beograd | Razvojno-proizvodni centar | 26.12.2007. | 15.10.2013. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
44. | 2008. | Vrška-Press d.o.o. Zrenjanin | Razvojno-proizvodni centar | 22.01.2008 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
45. | 2008. | Krušik-IRC, Valjevo,d.o.o. | Istraživačko-razvojni centar | 22.01.2008. | 46.
| 2008.
| Duochem d.o.o. Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 24.01.2008.
|
| 47.
| 2008.
| Interhem company d.o.o. Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
|
| 48.
| 2008.
| Bio-ekološki centar d.o.o. Zrenjanin
| Istraživačko-razvojni centar
| 24.01.2008
| 15.10.2013.
| 49.
| 2008.
| Proxima d.o.o. Čokot, Niš
| Razvojno-proizvodni centar
| 30.01.2008
| 50.
| 2008.
| Znam Co. d.o.o., Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 30.01.2008.
| 51.
| 2008.
| Fotonix d.o.o., Pančevo
| Razvojno-proizvodni centar
| 11.02.2008.
| 30.09.2013. | 52.
| 2008.
| Istraživačko-razvojni centar „Alfatec“ d.o.o., Niš
| Istraživačko-razvojni centar
| 13.02.2008.
| 53.
| 2008.
| NIS a.d., Novi Sad
| Istraživačko-razvojni centar
| 19.02.2008.
| 23.10.2013. | 54.
| 2008.
| Fabrika ulja Dunavka a.d., Veliko Gradište
| Razvojno-proizvodni centar
| 27.02.2008.
| 5.09.2013. | 55.
| 2008.
| Superskate d.o.o., Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 06.03.2008.
| 15.09.2013. | 56.
| 2008.
| Koncern Petar Drapšin ad, Mladenovac ( Varoš)- u restrukturiranju
| Razvojno-proizvodni centar
| 24.03.2008.
| 16.04.2014. | 57.
| 2008.
| Hemi – Eco d.o.o., Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 24.03.2008.
| 58.
| 2008.
| Samostalni istraživač i stručni savetnik Branimir Branković,preduzetnik, Paraćin
| Razvojno-proizvodni centar
| 01.04.2008.
| 13.01.2014. | 59.
| 2008.
| HPS HIO-PROTECTION system d.o.o., Novi Sad
| Razvojno-proizvodni centar
| 01.04.2008.
| 60.
| 2008.
| Bioirc d.o.o., Kragujevac
| Istraživačko-razvojni centar
| 14.04.2008
|
| 61.
| 2008.
| Metatec d.o.o, Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 07.08.2008.
| 62.
| 2008
| CIM COLLEGE d.o.o., Niš
| Razvojno-proizvodni centar
| 02.10.2008
| 13.01.2014. | 63.
| 2008
| Rudarski institut d.o.o. Beograd
| Istraživačko-razvojni centar
| 02.10.2008.
| 64.
| 2009
| VIBEKO doo,Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 06.02.2009.
| 3.02.2014. | 65.
| 2009
| Ekovisan institut doo, Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 10.02.2009.
| 66.
| 2009
| AlfaNum d.o.o.,Novi Sad
| Istraživačko razvojni centar centar
| 08.04.2009.
| 3.03.2016 | 67.
| 2009.
| Milinković company d.o.o., Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 01.06.2009.
| 68.
| 2009.
| Maksim Bg d.o.o., Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 16.06.2009.
| 13.01.2014. | 69.
| 2009.
| MADU dr. Dušanka Mandić,preduzetnik, Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 16.06.2009.
| 4.02.2014. | 70.
| 2009.
| WIG d.o.o., Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 08.07.2009.
| 71.
| 2009.
| «RT-RK» d.o.o., Novi Sad
| Istraživačko-razvojni centar
| 09.07.2009.
| 01.06.2011. | 72.
| 2009.
| «NIIT» d.o.o., Novi Sad
| Istraživačko-razvojni centar
| 09.07.2009.
| 04.02.2011. | 73.
| 2009.
| SDD Information technology group d.o.o., Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 09.07.2009.
| 74.
| 2009.
| Kondor d.o.o., Krnjenjvo
| Razvojno-proizvodni centar
| 20.07.2009.
| 11.12.2012. | 75.
| 2009.
| Poljoprivredna stručna služba Institut Tamiš doo, Pančevo
| Istraživačko-razvojni centar
| 21.09.2009.
| 28.11.2012 | 76.
| 2009.
| Inovacioni centar Hemijskog fakulteta u Beogradu, doo, Beograd
| Inovacioni centar
| 15.10.2009.
| 77.
| 2009.
| Inovacioni centar Tehnološko-metalurški fakultet,d.o.o.,Beograd
| Inovacioni centar
| 15.10.2009.
| 78.
| 2009.
| Razvojni centar Građevinskog fakulteta u Beogradu doo, Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 11.12.2009.
| 15.10.2013. | 79.
| 2010.
| Ekovel centar doo, Beograd
| Razvojno- proizvodni centar
| 11.12.2009.
| | 80.
| 2010.
| TiCCO System doo, Obrenovac
| Razvojno-proizvodni centar
| 01.06.2010.
| 5.09.2013. | 81.
| 2010.
| Imtel-komunikacije, ad. Beograd
| Istraživačko- Razvojni centar
| 01.06.2010.
| 82.
| 2010.
| Sentronis ad, Niš
| Istraživačko-razvojni centar
| 05.07.2010.
| 83.
| 2010.
| Simprolit d.o.o., Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 27.10.2010.
| 84.
| 2010.
| DCA laboratorije hemije farmacije i medicine Ivica Savić, preduzetnik, Leskovac
| Razvojno-proizvodni centar
| 17.11.2010.
| 85.
| 2010.
| Saboni doo, Beograd
| Razvojno –proizvodni centar
| 14.12.2010.
| 86.
| 2011.
| Tecnalia Serbia doo Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 27.01.2011.
| 26.04.2013 | 87.
| 2011.
| BIN Komerc doo, Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 06.05.2011.
| 88.
| 2011.
| PSS Poljoprivredna stanica doo, Novi Sad
| Istraživačko-razvojni centar
| 11.05.2011.
| 89.
| 2011.
| Grin elektrik doo, Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 10.05.2011.
| 90.
| 2011.
| Institut za ekonomsku diplomatiju doo, Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 10.05.2011.
| 91.
| 2011.
| BIOSS-Petrović Slobodan i ostali, od, Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 08.06.2011.
| 92.
| 2011.
| Belit doo, Beograd
| Razvojno-proizvodni cerntar
| 10.06.2011.
| 93.
| 2011.
| Centar za investicije i finansije doo, Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 13.06.2011.
| 94.
| 2011.
| „FTN-IRAM-RT“ doo, Novi Sad
| Istraživačko-razvojni centar
| 30.06.2011.
| 95.
| 2011.
| Studio za projektovanje i proizvodnju nameštaja OPIP Nenad Mandić, pr, Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 17.07.2011.
| 96.
| 2011.
| Proizvodno prometno preduzeće NORA doo, Gornji Milanovac
| Razvojno-proizvodni centar
| 17.07.2011.
| 97.
| 2011.
| Vlatakom doo, Beograd
| Istraživačko-razvojni centar
| 16.09.2011.
| 98.
| 2011.
| Spektar doo, Čačak
| Razvojno-proizvodni centar
| 9.09.2011.
| 99.
| 2011.
| Uniplast doo, Preljina
| Razvojno-proizvodni centar
| 9.09.2011.
| 100.
| 2011.
| Tetragon doo, Čačak
| Razvojno-proizvodni centar
| 9.09.2011.
| 101.
| 2011.
| BSK doo,Obrenovac
| Razvojno-proizvodni centar
| 01.12.2011.
| 102.
| 2011.
| Vizantina doo,Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 01.12.2011.
| 103.
| 2012.
| Tajfun hil, doo, Novi Sad
| Razvojno-proizvodni centar
| 9.01.2012.
| 104.
| 2012.
| CINI Invest, doo, Čačak
| Razvojno-proizvodni centar
| 13.01.2012.
| 105.
| 2012.
| SPEBO doo, Leskovac
| Razvojno-proizvodni centar
| 2.04.2012.
| 106.
| 2012.
| IMP Računarski sistemi,doo, Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 26.04.2012.
| 107.
| 2012.
| Biomedicinski centar Instituta Torlak doo, Beograd
| Istraživačko-razvojni centar
| 20.07.2012.
| 15.10.2013. | 108.
| 2012.
| ELMED doo , Temerin
| Razvojno-proizvodni centar
| 17.10.2012.
| 109.
| 2013.
| Inovacioni centar naprednih tehnologija CNT doo, Niš-Crveni krst
| Inovacioni centar
| 22.01.2013.
| | 110.
| 2013.
| Southeast European Institute doo, Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 31.05.2013
| 111.
| 2013.
| LMG Group doo Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 16.10.2013.
| 112.
| 2013.
| Inovacioni centar farmaceutskog fakulteta u Beogradu doo
| Inovacioni centar
| 21.11.2013.
| 11.04.2014. | 113.
| 2014.
| Veterinarska stanica Koker doo Adaševci
| Razvojno-proizvodni centar
| 24.01.2014.
| 114.
| 2014.
| Društvo za trgovinu i usluge Eksport Import Desing doo, Beograd
| Razvojno-proizvodni centar
| 24.01.2014.
| 115.
| 2014.
| Pogled telekomunikacije doo, Niš
| Razvojno-proizvodni
| 24.01.2014.
| | 116.
| 2014.
| Fazi doo Niš
| Razvojno-proizvodni centar
| 10.02.2014.
| 117.
| 2014.
| Institut MOL doo, Stara Pazova
| Razvojno-proizvodni centar
| 19.03.2014.
| 118.
| 2015.
| Biogranum doo, Novi Sad
| Istraživačko-razvojni centar
| 01.06.2015.
| 119.
| 2015.
| PKB Agroekonomik doo, Beograd
| Istraživačko razvojni centar
| 18.08.2015.
| 120.
| 2015.
| TechnoLab CMV doo, Beograd
| Istraživačko razvojni centar
| 18.08.2015.
| 121.
| 2015.
| Dunav net doo, Beograd
| Istraživačko razvojni centar
| 30.10.2015.
| |
Imajući u vidu teškoće u nabavci opreme i potrošnog materijala koje su od izuzetnog značaja za realizaciju kvalitetnih istraživanja u prirodnim i tehničkim naukama i realizaciju projekata Ciklus istraživanja za period od 2011. do 2014. godine“, definisan strateškim ciljevima i prioritetima utvrđenih Strategijom naučnog i tehnološkog razvoja Republike Srbije za period od 2010. do 2015. godine produžen je za godinu dana, s tim što će se za 2015. godinu zaključiti aneksi ugovora o realizaciji projekata koji budu ispunili propisane kriterijume za dalje finansiranje…
( Nauka u Srbiji 2010-2013. Nacionalni savet za naučni i tehnološki razvoj, 2014)
Poštovani dr Verbiću,
U objavljenom Konkursu za projektni ciklus 2016–2019. (2016–2020) i pratećim aktima došlo je do nedopustivih izmena prethodnih odredbi i postavljanja novih propozicija koje podrazumevaju ozbiljnu diskriminaciju mlađih istraživača, koji su očigledno samo nominalno predmet podrške naučne politike, dok su odredbe Konkursa nepromišljene i neskriveno destimulišuće za najmlađe naučnike.
Pokret Spasimo nauku upućuje oštar protest Ministarstvu i otvorenu podršku protestu mlađih kolega doktoranada, uz zahtev da se neodložno izmene odredbe Akta o vrednovanju koje mlađe istraživače stavljaju u diskriminisan položaj. Takođe, zahtevamo adekvatno zakonsko uređenje DMT1 i DMT2, kao i vrednovanje svih rezultata projekata i istraživača iz decembra 2015, meseca koji je iz vrednovanja isključen isključivo propustima Ministarstva i neadekvatnom politikom odlaganja raspisivanja Konkursa.
Zahtevi Pokreta su:
1. Ukidanje razlike između doktoranada koji su studije upisali od 2008. i od 2013, kao i između doktoranada i stipendista, tako da svi mlađi istraživači automatski stiču kategoriju A4, a ne A5 ili A6 kako Akt u finalnoj verziji propisuje. Ukinuti uslov da doktorandi moraju da imaju položene sve ispite na doktorskim studijama da bi konkurisali za učešće na projektu, jer su uslovi i dinamika studiranja definisani aktima fakulteta
2. Omogućiti doktorandima da, ukoliko to žele, budu kategorisani, i stimulisati ih mogućnošću izbora 3 najpovoljnije godine za vrednovanje naučnog rada koje se dalje normiraju na pet godina (ili automatskim prelaskom u jednu kategoriju više)
3. Omogućiti istraživačima sa doktoratom koji su rođeni 1981. godine i kasnije, a kojima od sticanja titule doktora nauka nije proteklo više od 5 godina, da biraju 3 najpovoljnije godine iz prethodnog petogodišnjeg perioda za vrednovanje naučnog rada koje se dalje normiraju na 5 godina. Ukinuti uslov za doktore nauka u zvanju istraživač saradnik ili asistent da nije prošlo više od 3 godine od sticanja titule doktora nauka
4. Prilikom kategorizacije istraživača omogućiti formiranje i treće, opšte liste koja obuhvata istraživače iz prirodno-matematičkih i medicinskih nauka (po ugledu na akt iz tekućeg projektnog ciklusa)
5. DMT2 i DMT1 urediti u odnosu na bruto zarade istraživača na projektu tako da DMT2 ne bude manji od 20% bruto zarada (kako je zakonom i predviđeno, a Konkursom izokrenuto), kako bi bili obezbeđeni elementarni uslovi za rad i realizaciju istraživanja Tražimo od Vas hitan odgovor na zahteve Pokreta, a najkasnije do ponedeljka 18. aprila 2016. godine, i uverenje da će naznačene propozicije biti izmenjene u što kraćem roku, pre okončanja Konkursa. Ukoliko ne dobijemo Vaš odgovor i uverenje, bićemo prinuđeni da animiramo javnost i organizujemo proteste…
( Pokret Spasimo nauku, 14. aprila )
Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja je 13. aprila raspisalo Konkurs za novi ciklus naučnoistraživačkih projekata.
Vlada Republike Srbije usvojila je u martu Strategiju naučnog i tehnološkog razvoja Srbije za period od 2016. do 2020. godine pod imenom „Istraživanje za inovacije“. U skladu sa zahtevima Strategije, ministarstvo je potom donelo dva neophodna dokumenta: Pravilnik o postupku, načinu vrednovanja i kvantitativnom iskazivanju naučnoistraživačkih rezultata istraživača, kao i Akt o vrednovanju, izboru, finansiranju i praćenju projekata u novom istraživačkom ciklusu. Time su postavljeni temelji za raspisivanje konkursa.
„Ovaj konkurs ima malo strože kriterijume“, rekla je državna sekretarka u ministarstvu, Vera Dondur koja je nakon najave ministra predstavila detalje i uslove konkursa. Ona je objasnila kako je za ovaj projektni ciklus iz budžeta Republike Srbije izdvojeno 11,2 milijarde dinara. „Srbija je ekonomski mala zemlja, ali imamo relativno dobru nauku“, istakla je Dondur, podsećajući na zabeleženi napredak u nauci koji je postiglo 11.000 istraživača koliko ih je učestvovalo u prethodnom projektnom ciklusu.
Novi konkurs, zajedno sa Strategijom, donosi nekoliko novih pravila.
Uvodi se koncept osnovnog usmerenog istraživanja, koja su usmerena ka rešavanju određenih problema od javnog značaja. Na ovim istraživanjima Ministarstvo nauke, prosvete i tehnološkog razvoja radiće partnerski i sa drugim ministarstvima, kako je najavljeno – u cilju razvoja privrede, tržišnog sistema i poslovanja preduzeća.
Novi konkurs uvodi značajne promene u način ocenjivanja projekata. Sada je veći akcenat na recenziji, a manji na kvantitativnoj oceni dosadašnjeg rada istraživača ili institucije. Kao i u prethodnom ciklusu, projekte ocenjuju dva recenzenta koji su do sada bili isključivo stručnjaci iz inostranstva. Međutim, zbog specifičnosti oblasti istraživanja, za društveno-humanističke nauka uvedena je izmena tako da jedan od recenzenata bude domaći ekspert.
( Šta donosi novi konkurs za nauku?, CPN, aprl 2016.)
Saopštenja koja su prethodila poništavanju konkursa
MINISTARSTVO NAUKE NOVIM KONKURSOM ZA PROJEKTE DEFINITIVNO GASI NAUKU U INSTITUTIMA
Sindikat nauke sa zaprepašćenjem konstatuje da je Ministarstvo prosvete, nauke i tehnoloskog razvoja raspisalo Konkurs za naučnoistrazivačke projekte sa propratnim aktima, čija sadržina vređa dostojanstvo velikog dela naučne zajednice Srbije.
Ne prihvatajuci većinu konstruktivnih predloga direktnih aktera istraživanja, Ministarstvo je na svoju ruku, suprotno svim dogovorima, unelo u Konkurs neprihvatljive uslove u kojima se jasno ističu elementi višestruke diskriminacije, pogotovo mladih i istrazivača zaposlenih na institutima.
Zbog svega toga Sindikat nauke neopozivo insistira na hitnom sastanku sa Ministrom Verbićem i Premijerom Vučićem, sa ciljem da se koriguju uočene nepravilnosti Konkursa i spreči ubrzano proterivanje kvalitetnih istrazivača iz zemlje. Iz navedenih razloga pozivamo ministra Verbića da se javno izjasni da li želi da zadrži nauku u institutima ili ne, jer Akt koji je potpisao i uslovi konkursa jasno ukazuju na nameru Ministarstva da se nauka protera iz instituta.
Apelujemo na sva relevantna naučna tela i organizacije u Srbiji da zauzmu jasan stav povodom objavljenog Konkursa i zajedničkim delovanjem primoraju Ministarstvo da obezbedi adekvatne uslove za profesionalni razvoj i napredak svih istrazivača u Srbiji.
Ovim povodom Sindikat nauke Srbije je zakazao konferenciju za novinare ( utorak, 19. april , 11 h, u zgradi SSSS, Dečanska 14, sala na petom spratu ).
Sindikat nauke Srbije
SAOPŠTENJE
Na sajtu Ministarstva nauke objavljen je predlog AKTA O VREDNOVANjU, IZBORU, FINANSIRANjU I PRAĆENjU PROJEKATA IZ PROGRAMA OSNOVNIH I OSNOVNIH USMERENIH ISTRAŽIVANjA ZA CIKLUS ISTRAŽIVANjA 2016-2020, I PROGRAMA ISTRAŽIVANjA U OBLASTI TEHNOLOŠKOG RAZVOJA ZA CIKLUS ISTRAŽIVANjA 2016-2019. kao i PRILOG 1 Kriterijumi za utvrđivanje ocene istraživača iz Programa osnovnih i osnovnih usmerenih istraživanja za ciklus istraživanja 2016-2020, i Programa istraživanja u oblasti tehnološkog razvoja za ciklus istraživanja 2016-2019.
Na sednici Zajednice instituta Srbije, koja je održana 15. Marta 2016., doneta je odluka da se primedbe na ova dva dokumenta dostave do 18. Marta do 16:00. Molim vas da do tok roka svoje primedbe pošaljete na adresu Sindikata nauke, nauka@sindikat.rs , kako bismo ih objedinjene poslali Ministarstvu.
Primedbe na PRAVILNIK O POSTUPKU, NAČINU VREDNOVANjA I KVANTITATIVNOM ISKAZIVANjU NAUČNOISTRAŽIVAČKIH REZULTATA ISTRAŽIVAČA, pošaljite na istu adresu do 25. Marta.
Prema informacijama iz Ministarstva, isplata plata se očekuje sredinom sledeće nedelje, a kao razlog se navodi kašnjenje u potpisivanju Aneksa ugovora o realizaciji projekata.
Sindikat nauke Srbije
SAOPŠTENJE
Na osnovu mnogobrojnih pisama i razgovora sa istraživačima, rukovodiocima projekata, članovima i predsednicima matičnih odbora i pojedinim direktorima instituta, Sindikat nauke izražava veliku zabrinutost povodom najavljenih uslova vezanih za učešće istraživača u narednom projektnom ciklusu (2016-2020).
Svakodnevno iz Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja stižu oprečne informacije. Po rečima samog ministra, državni sekretar i službenici ovog ministarstva „navrat- nanos“ pokušavaju da donesu zakonska i podzakonska akta koja omogućavaju raspisivanje novog projektnog ciklusa. Na žalost, posledica ovakvog pristupa može biti da neki istraživači koji su prethodnom periodu (2011-2016) ostvarili uspešne rezultate, budu nepravedno kažnjeni.
Sindikat nauke je zabrinut što do sada Ministarstvo nije obznanilo rešenje koje je predviđeno za istraživače čiji projekti ne budu prihvaćeni u sledećem projektnom ciklusu. Posebno ranjive kategorije su istraživači koji su zaposleni na institutima koji svoje plate trenutno dobijaju na osnovu projekata na kojima su angažovani i za koje ne postoji drugi način finansiranja zarada. Na žalost, pogrešnim tumačenjem Zakona o naučnoistraživačkoj delatnosti u nekim institutima i istraživači u zvanjima istraživač saradnik, naučni saradnik i viši naučni saradnik imaju status zaposlenih na određeno vreme, što dodatno otežava njihov položaj. Takođe, u nezavidnoj situaciji se nalaze i doktorandi ili mladi doktori nauka koji su primljeni na fakultete na određeno vreme dok traje projekat i nemaju nastavna zvanja.
Sva predviđenja rešenja moraju biti poznata pre raspisivanja konkursa za novi projektni ciklus.
Način odlučivanja o „prolaznosti“ projekta takođe izaziva veliku zabrinutost. Najviše se govori o odlučujućoj ulozi dve (po pravilu međunarodne) recenzije projekta, a da se kvalitet tima ne ocenjuje. S obzirom da plate istraživača predstavljaju 80 % cene projekta, jednu tako važnu stvar, kao što su plate istraživača, staviti sa većim težinskim koeficijentom recenzentima u ruke je malo neobično i vemo rizično. Podsetimo se da je sličan način recenziranja u proteklom petogodišnjem periodu doveo do toga da neki ljudi iz Ministarstva ocene projekat jednog najobičnijeg prevaranta najvišom ocenom, a prevaranta nagrade stipendijom. Takav način rada je nedopustiv, a posledice trpe istraživači, jer niko ne može da garantuje da ti isti ljudi neće sutra ocenjivati nove projekte.
Projekti su u proteklom periodu finansirani na osnovu Akta o izboru, vrednovanju i finansiranju programa osnovnih istraživanja, programa istraživanja u oblasti tehnološkog razvoja, programa sufinansiranja integralnih interdisciplinarnih istraživanja i programa obezbeđivanja i održavanja naučnoistraživačke opreme i prostora za naučnoistraživački rad za ciklus istraživanja y 2011-2014 (Akt). Sindikat nauke, po ko zna koji put želi da ukaže na činjenicu da ovaj Akt krši Zakon o naučnoistraživačkoj delatnosti i Uredbu o normativima i standardima uslova rada univerziteta i fakulteta za delatnosti koje se finansiraju iz budžeta. Tokom vremena mnoge odredbe ovog akta nisu poštovane, a sve na uštrb istraživača, naročito onih zaposlenih na institutima. Prvenstveno želimo da ukažemo na nepoštovanje ekvivalencije nastavnih i naučno-istraživačkih zvanja, iz čega proizilazi kršenje Uredbe po pitanju koeficijenata složenosti i osnovice za obračun plata. To je izgleda i glavni razlog zašto Ministarstvo poslednjih godina nije želelo da krene u pregovore o potpisivanju Posebnog kolektivnog ugovora za naučnoistraživačku delatnost.
Prema najnovijim izmenama i dopunama Zakona o naučnoistraživačkoj delatnosti (Sl. gl. 112/2015, član 98 Zakona) – projektno finansiranje obuhvata finansiranje naučnoistraživačkog rada istraživača i finansiranje direktnih materijalnih troškova istraživanja, s tim što od ukupnih sredstava za realizaciju projekta najmanje 20% mora biti opredeljeno za finansiranje direktnih materijalnih troškova istraživanja. Ministarstvo se ponaša kao da su procenti zamenili mesta, i na osnovu toga želi da jedan deo najkvalitetnijih istraživača kazni gubitkom vrednosnih kategorija. Kvalitetni istraživači ne bi trebalo da budu ni na koji način kažnjeni zbog rezultata konkursa koji sledi. Plata istraživača je rezultat minulog rada u prethodnom periodu. Ta činjenica treba na adekvatan način da uđe u ocenu projekta. Ukoliko Ministarstvo ne povede računa o svim istraživačima, a posebno onim najkvalitetnijim i/ili najperspektivnijim, otvara se pitanje opstanka takvih istraživača u Srbiji i nameće da ovi istraživači, pogotovo oni zaposleni na institutima, odu van zemlje.
Svojim zalaganjima Sindikat nauke želi da ukaže na neophodnost očuvanja naučnog potencijala Srbije koga čini oko 12000 istraživača sa fakulteta i instituta, a koji je još uvek ispod evropskog proseka po broju istraživača po glavi stanovnika.
Zbog toga Sindikat nauke insistira da nadležni iz Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja ne idu u brzopleto objavljivanje Konkursa za „novi“ ciklus projekata. Konkursu, a posebno budućem Aktu o finansiranju obavezno mora da prethodi još jedan krug javnih konsultacija sa matičnim odborima, Sindikatom nauke i naučnom javnošću.
INFORMACIJA SA SASTANKA ROS NAUKE
Sastanak Republičkog odbora Sindikata zaposlenih u naučnoistraživačkoj delatnosti Srbije (Sindikat nauke) je održan je 08.02.2016. godine u 12 časova u sali na V spratu, Dečanska 14. Sastanku je prisustvovalo 44 članova Republičkog odbora Sindikata nauke (ROS) i predstavnici Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja (Ministarstva): prof. dr Vera Dondur – državna sekretarka i dr Nikola Tanić – pomoćnik ministra za nauku.
Sednica je imala sledeći dnevni red:
1. Novi projektni ciklus (Zakon o NID, Strategija, podzakonska akta, Konkurs…)
2. Budžet za nauku za 2016.god.
3. Platni razredi
4. Kolektivni ugovor za nauku
5. Racionalizacija broja zaposlenih u nauci
6. Tekuća pitanja
1. O idejama za novi projektni ciklus u kratkim crtama obavešteni smo od predstavnika Ministarstva.
a) Radi se na tome da se što pre raspiše Konkurs za novi projektni ciklus. To će se desiti nakon što Vlada i Ministar usvoje i potpišu sva potrebna akta (Strategiju, Pravilnike,…) u vezi sa Konkursom. Zbog toga tačan datum raspisivanja Konkursa nije preciziran.
b) Predviđeno je da Konkurs traje 4 nedelje, a onda slede recenzije, rang liste, žalbe i tek nakon toga se potpisuju ugovori.
v) Plan je da se sve ove aktivnosti završe do kraja juna 2016, jer je finansiranje obezbeđeno do 1. jula 2016. kada bi trebalo da počne novi ciklus.
g) Konkurs će biti raspisan za tri vrste projekta: 1. Osnovna istraživanja, 2. Usmerena osnovna istraživanja i 3. Tehnološki razvoj.
d) S obzirom da Strategija ne predviđa prioritetne teme i oblasti predviđeno je da teme na Konkursu budu slobodne.
đ) Svi projekti će imati po dve recenzije. Očekuje se da će projekti Osnovnih nauka imati dve međunarodne recenzije, osim Projekata iz oblasti društveno humanističkih nauka koji će imati jednu međunarodnu i jednu domaću recenziju. Projekti tehnološko razvoja će imati jedno od ova dva rešenja. A razmatra se i ideja o panel diskusiji projekata.
e) Planirano je ograničenje broja istraživača na projektima, tako što je predviđeno da minimalan broj doktora nauka po projektu bude 5, a maksimalan 25, dok se za mlade istraživače ne definišu ograničenja. Prijem novih mladih istraživača doktoranata biće definisan Pravilnikom.
ž) Istraživači će se vrednovati kao i do sada, od A1 do A6 i od T1 do T6 (po procentnom principu)
z) Planirano je da se za vrednovanje istraživača koristi period poslednjih 5 godina (2011-2015). Na primedbu članova ROS da je pravednije da se kao i u prethodnom periodu bira povoljniji period 2010-2014 ili 2011-2015, stav predstavnika Ministarstva je bio da je to komplikovanije i da za sad ostaje 2011-2015.
i) Istraživači se mogu prijaviti na najviše dva projekta (rukovodioci samo na jedan), i nema mogućnosti prenošenja angažovanja sa jednog projekta na drugi.
j) Za prirodno-matematičke i medicinske nauke vrednovaće se kategorije M10, M21, M22 i M23. Za tehnološke projekte vrednovaće se kategorije M10, M20, M30, M80 i M90, a za društveno-humanističke nauke vrednovaće se kategorije: M10, M20 (sa M24), M51 i M41.
k) Angažovanje stručnih saradnika na projektima će biti razmatrano
l) Problemu istraživača sa instituta kojima ne prođu projekti će se pristupiti sa posebnom pažnjom, a u okvirima budžetskih mogućnosti.
lj) Kategorizacija domaćih časopisa ostaje po starom Pravilniku, a novi Pravilnik (čiji Predlog se nalazi na http://www.mpn.gov.rs/wp-content/uploads/2015/09/kategorizacija-časopisa.pdf) će važiti od 2016.
2. Budžet za nauku za 2016. godinu je manji za sredstva iz kreditne linije (koja su išla preko JUP-a), a u toku su pregovori da se produži kreditni aranžman za ove potrebe.
3. Izrada Kataloga poslova vezanih za Nacrt zakona o sistemu plata zaposlenih u javnom sektoru (Zakon o platnim razredima) je u završnoj fazi. S obzirom da je Visoko obrazovanje dostavilo svoj predlog Kataloga poslova, u kome su naša naučna zvanja stavljena u nižu platnu grupu u odnosu na njihova nastavna zvanja, na poziv dr Nikole Tanića, pomoćnika ministra za nauku, predstavnici Sindikata nauke su izradili i predali Katalog poslova za zaposlene u naučnoistraživačkoj delatnosti po uzoru na kataloge za ostale javne službe. Katalog poslova za visoko obrazovanje i nauku razmatraće se na sastanku predstavnika Ministarstva sa predstavnicima Ministrastva državne uprave i lokalne samouprave.
4. dr Nikola Tanić nas je obavestio da je formirana radna grupa za pregovore o Kolektivnom ugovoru za zaposlene u naučnoistraživačkoj delatnosti Srbije i da se očekuje da će prvi sastanak biti održan u toku ove nedelje.
5. Racionalizacija broja zaposlenih u naučnoistraživačkoj delatnosti Srbije vršiće se u skladu sa Odlukom (http://www.mduls.gov.rs/doc/Odluka.pdf), a sredstva su obezbeđena u budžetu van razdela za nauku.
INFORMACIJA SA SASTANKA SINDIKATA NAUKE SA PREMIJEROM
Informacija sa sastanka predstavnika Sindikata nauke Srbije sa predsednikom Vlade Republike Srbije Aleksandrom Vučićem, održanog 26.01.2016. godine u Vladi Republike Srbije
Sastanku su prisustvovali predstavnici Vlade Republike Srbije:
• Aleksandar Vučić, predsednik
• Ivica Kojić, šef kabineta predsednika
• dr Srđan Verbić, ministar prosvete, nauke i tehnološkog razvoja
• prof. dr. Vera Dondur, državni sekretar u Ministarstvu prosvete, nauke i tehnološkog razvoja
• Ivana Cenerić, posebni savetnik ministra i šef kabineta u Ministarstvu prosvete, nauke i tehnološkog razvoja
• Mirjana Ćojbašić, pomoćnik ministra finansija Sastanku su prisustvovali predstavnici sindikata:
•Ljubisav Orbović, predsednik Saveza samostalnih sindikata Srbije
• dr Đurđica Jovović, predsednica Sindikata zaposlenih u naučnoistraživačkoj delatnosti Srbije (Sindikat nauke)
• dr Aleksandra Milutinović-Nikolić, član pregovaračkog tima Sindikata nauke
• dr Dragan Markušev, član pregovaračkog tima Sindikata nauke
Predsednik Vlade se upoznao sa problemima na koje su ukazali predstavnici Sindikata nauke i obećao da će Sindikat nauke dobiti odgovore na zahteve najdalje u roku od 14 dana.
U međuvremenu će se nastaviti saradnja između predstavnika Sindikata nauke i predstavnika Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja radi normativnog regulisanja statusa nauke u Srbiji, a državni sekretar prof. dr Vera Dondur je potvrdila da će prisustvovati sledećem sastanku Republičkog odbora Sindikata nauke.
INFORMACIJA SA SASTANKA
Saopštenje sa sastanka predstavnika Sindikata nauke sa predstavnicima Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja održanog u Ministarstvu, Nemanjina 22-26, dana 04.12.2015. godine.
Sastanku su prisustvovali ispred Sindikata nauke: dr Đurđica Jovović, predsednica, dr Aleksandra Milutinović-Nikolić i dr Dragan Markušev, članovi prgovaračkog tima.
Ispred Ministarstva sastanku su prisustvovali dr Srđan Verbić, ministar, prof. dr Vera Dondur, državni sekretar, dr Nikola Tanić, pomoćnik ministra za nauku i prof. dr Viktor Nedović, pomoćnik ministra za međunarodnu saradnju i evropske integracije.
Na sastanku su razmatrani razlozi koji su doveli do protesta koji je održan 23.11.2015. godine, kao i zahtevi koji su tom prilikom upućeni Aleksandru Vučiću, predsedniku Vlade.
Zaključak Sindikata je da Ministarstvo nije uradilo ništa na očuvanju nauke i njenog potencijala, kao ni na materijalnom poboljšljanju nauke kroz budžet za 2016.god. Ne ulazeći u opravdanost razloga zbog kojih se to dogodilo, niti da li je to posledica neangažovanja pojedinaca u ministarstvu ili samog ministra, Sindikat nauke je zatražio da se hitno prekine sa diskriminacijom zaposlenih u institutima i predložio prioritete koje treba rešavati u što kraćem roku.
Detaljnije informacije sa ovog sastanka ćete dobiti na sednici ROS nauke, koja je zakazana za četvrtak, 10. decembra 2015. u 12 sati.
ZA JEDNO JAVNO PREDUZEĆE VIŠE NOVCA NEGO ZA ČITAVU NAUKU
Da li ste znali da jedno javno preduzeće iz budžeta dobija više nego kompletan naučni sektor. 3400 naučnih istraživača spalo je, kažu, na najniže grane. Posla za njih ima dok ima i projekata, kojih sada nema, jer Ministartsvo prosvete nije raspisalo konkurs za novi projektni ciklus. Prošle nedelje su izašlli na ulice, pomoć traže od premijera.
„Jedan od prioriteta ove vlade biće nauka i tehnološki razvoj…višegodišnje zapostavljanje problema u ovom resoru dovelo je do organizovanih protesta naučnih radnika. Pored planiranog povećanja ulaganja u nauku, vlada će nizom mera, kao i izmenama i dopunama Zakona o naučnoistraživačkoj delatnosti, uspostaviti novi model finansiranja nauke po ugledu na praksu ostalih razvijenih zemalja u svetu“, naveo je premijer Aleksandar Vučić u svom ekspozeu krajem aprila.
Dobrodošli na mesto koje na sve liči, samo ne na Institut za multidisciplinarna istraživanja. Dobrodošli u Srbiju gde je nauka prioritet, gde naučnik nije na ulici, već u laboratoriji i gde eksperiment zavisi od umeća naučnika, a ne, recimo, od tendera.
N1: Je l vaš posao da se bavite tenderima?
„Ne. Zapravo ne, na to smo naterani“, kaže naučni istraživač Strahinja Križak.
Oni čiji je posao da opremu i potrošni materijal za eksperiment nabavljaju preko tendera sede u tzv. Jedinici za upravljanje projektima Vlade Srbije i ovako „upravljaju“.
„Bio nam je potreban jedan specifični mikroskop koji je poručen još 2011. Sad je kraj 2015. mikroskop još nismo dobili. Za moj svakodnevni rad potrebna su mi takozvana stakla sa filamentom, od kojih pravim mikroelektrode, pomoću kojih se vrši registracija aktivnosti jonskih kanala, takođe, tender za njih nikada nije raspisan“, žali se Križak.
Strahinja Križak istražuje aktivnosti jonskih kanala pomoću transmembranskih proteina – ako ništa od ovoga niste razumeli, ono što sledi ćete svakako.
Križak: Prosečna plata jednog istraživača je oko 400 evra…
N1: Jeste li vi stalno zaposleni?
Križak: Ne, to je dodatni problem, mi smo projektno zaposleni, dok traje projekat, finansirani smo samo do kraja projektnog perioda.
I tu se priča naučnika nastavlja na ulici. Kraj godine je, a Ministarstvo prosvete nije raspisalo konkurse za nove projekte. Zato su naučnici prošle nedelje borbu za svoja prava nastavili van laboratorija.
„Ovo je presedan, nikada se nije desilo da godinu završimo s jednim projektnim ciklusom, a da nemamo, ako ništa drugo, pripremljene projekte za sledeću godinu. Mi završavamo 31. decembra naše ugovorene obaveze, i mi pitamo šta posle, i mi ne znamo šta će biti posle“, kaže dr Đurđica Jovović, Sindikat nauke Srbije.
I zašto nema Zakona o naučnoj delatnosti, nema ni strategije, niti novog načina finansiranja nauke iz premijerovog ekspozea, što je sve trebalo da bude.
Izvor: N1
PISMO PREMIJERU VUČIĆU
Poštovani gospodine Vučiću,
17., 23. i 30. novembra ove godine, Sindikat nauke Srbije Vam je uputio zahteve, sa molbom da primite predstavnike sindikata na sastanak. Predstavnici sindikata su naučni radnici koji rade na projektima Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja. Cilj sastanka je da Vas upoznamo sa dugogodišnjim problemima u nauci koji se ni do danas nisu rešili. Rešavanje nekih problema je vrlo urgentno i mogu se rešiti u budžetu za 2016.god. i izmenama Zakona o nauci, kako naš rad na projektima ne bi imao tretman naknada (specijalizovane usluge na ekonomskoj klasifikaciji 424). Ukoliko se o stanju u nauci informišete samo od strane ministra Verbića i državnog sekretara, prof. dr Vere Dondur, nećete imati pravu sliku, a problemi će se i dalje umnožavati. Ministar Verbić je u svom ministarstvu zaboravio da traži povećanje plata za 2%, za 3400 naučnih radnika koji su zaposleni u 50-ak instituta u Srbiji. Njegovi prethodnici su nas, takođe, zaboravljali za 5,53%, što bi sa ovih 2% bilo ukupno 7,64%. Za toliko % su naše plate manje u odnosu na plate naših kolega na univerzitetu, sa kojima ravnopravno učestvujemo na podizanju rejtinga univerziteta na Šangajskoj listi. Ovo je samo jedan segment njegovog propusta, a na sastanku bi smo Vas upoznali sa njegovim odnosom prema nauci i zaposlenima u institutima.
Ukoliko i Vi ne želite da čujete za probleme u nauci i ignorišete naše pozive za pomoć, nama jedino preostaje ulica.
Ekspoze mandatara za sastav nove vlade , 27. April 2014.:“Jedan od prioriteta ove vlade biće nauka i tehnološki razvoj… višegodišnje zapostavljanje problema u ovom resoru dovelo je do organizovanih protesta naučnih radnika.“
S poštovanjem,
Dr Đurđica Jovović, predsednica
REAKCIJA SINDIKATA
Povodom nastupa Državne sekretarke za nauku
prof. dr Vere Dondur u Dnevniku RTS 23.11.2015. godine u 19:30 časova
1. Izjava Prof. dr Vere Dondur da jednokratna pomoć zaposlenima u naučno-istraživačkoj delatnosti od po 7.000,00 dinara neće biti isplaćena zbog toga što su „poslanici procenili da nauka nije prosveta“ iako sama istom prilikom izjavljuje da je „nauka sada u okviru prosvete“, svojevrsno je priznanje da Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja nije bilo aktivno u zalaganju za sve resore koji su u njegovoj ingerenciji. Ovom izjavom državna sekretarka prebacuje svoju odgovornost na poslanike u parlamentu i time odvraća pažnju javnosti sa suštinskih problema u nauci. Prof. dr Dondur odlično zna da Sindikat nauke nije organizovao protest zbog 7.000,00 dinara, već zbog toga što od nje i ministra Verbića nismo dobili odgovore na sva naša, ranije postavljena pitanja: kako će se finansirati istraživači u 2016.god.; koji su parametri za budžet nauke za 2016.god.; na osnovu kojih dokumenata ćete obračunavati zaradu istraživača i pomoćnog osoblјa u institutima u 2016.god., kada Kolektivni ugovor za nauku nije potpisan, a predali smo Vam ga u januaru ove godine. U tom periodu su potpisani svi kolektivni ugovori iz oblasti obrazovanja. Zbog čega nije potpisan samo Kolektivni ugovor za nauku? Posebno su zbrinuti zaposleni u institutima koji pored projektnog finansiranja posluju tržišno, jer je neizvesno kako će im se obračunavati zarade u sklopu svih najavlјenih promena. Šta se dešava sa nabavkom potrošnog materijala i kapitalne opreme za koju je zadužen JUP? Ovim je još jednom potvrđeno da su nadležni za pitanja nauke u okviru ministarstva zasluženo prozvani od strane Sindikata nauke.
2. Stav Sindikata nauke je da su visoko školstvo i nauka višestruko povezani i isprepletani i da status nastavnika na visokoškolskim ustanovama mora biti izjednačen sa statusom istraživača u naučnim i istraživačkim zvanjima shodno Zakonu o naučnoistraživačkoj delatnosti.
…
MATERIJAL ZA NOVINARE SA KONFERENCIJE ZA ŠTAMPU
Najvažniji zahtev Sindikata je da se status nauke po pitanju finansiranja normativno definiše u Zakonu o naučnoistraživačkoj delatnosti (NID), budžetu i Kolektivnom ugovoru. Po trenutno važećim aktima kojima se uređuje finansiranje nauke država naše plate tretira kao honorarni rad, a mi smo u stvari zaposleni u institutima kao posebnim pravnim licima. To pretstavlja glavni izvor problema i po tom pitanju tražimo da se u potpunosti izjednačimo sa finasiranjem u visokom obrazovanju.
Nauka je pridružena Ministarstvu prosvete i ona se u ovom Ministarstvu izgubila i postala neprepoznatljiva. Zbog toga je važno da pre nego što počne da se razmatra budžet za 2016. potseti javnost i Vlada da nauka postoji i da plate u njoj moraju biti jasno definisane.
Ministarstvo samo deklarativno promoviše nauku, a u suštini ne čini ništa da obezbedi uslove i sredstva da bi mlade zadržalo u nauci.
S obzirom da je Ministarstvo prekoračilo rokove u kojima je trebalo da donese izmene Zakona o NID-u, podzakonska akta, novu Strategiju nauke i raspiše konkurs za novi projektni ciklus, ćutanje ministra po svim tim pitanjima ne može se prihvatiti kao opravdano.
Za dve godine rada Ministra zaposleni u nauci još uvek nemaju odgovore na pitanja: kako će se finansirati istraživači u 2016. god.; koji su parametri za budžet nauke za 2016. god.; na osnovu kojih dokumenata će se obračunavati zarada istraživača i pomoćnog osoblja u institutima u 2016. god., kada Kolektivni ugovor za nauku nije potpisan, a Sindikat nauke ga je dostavio Ministarstvu u januaru ove godine. Posebno su zabrinuti zaposleni u institutima koji pored projektnog finansiranja posluju tržišno, jer je neizvesno kako će im se obračunavati zarade u sklopu svih najavljenih promena. Od januara do sad su potpisani svi kolektivni ugovori iz oblasti obrazovanja. Zbog čega nije potpisan samo Kolektivni ugovor za nauku? Šta se dešava sa nabavkom potrošnog materijala i kapitalne opreme za koju je zadužen JUP? Zašto u najavljenim merama Vlade za poboljšanje materijalnog položaja zaposlenih u javnim službama nema nauke; da li je nauka predviđena Nacrtom zakona o sistemu plata zaposlenih u javnom sektoru; zašto ne postoji Katalog radnih mesta zaposlenih u institutima; ukoliko bude potrebno na osnovu kojih kriterijuma će se sprovesti racionalizacija broja zaposlenih u institutima…
Kako smo ostali uskraćeni za odgovore na sva ova pitanja, RO Sindikata nauke je jednoglasno odlučio da se 23. novembra 2015.god. organizuje Protest Sindikata nauke sa početkom u 11 sati na Trgu Nikole Pašića.
Zahtevi premijeru Vučiću:
– normativno regulisanje statusa nauke u Srbiji
– smena ministra Srđana Verbića i državnog sekretara za nauku, Vere Dondur, zbog toga što u svom resoru ne prepoznaju nauku
– izjednačavanje statusa istraživača sa nastavnim osobljem u visokom obrazovanju
Predsednica
Dr Đurđica Jovović
SINDIKAT NAUKE TRAŽI SMENU VERBIĆA
„Ministar ne prepoznaje nauku u svom resoru“
Sindikat zaposlenih u nauci najavio je danas da će u ponedeljak, 23. novembra održati protest u Beogradu na kom će zatražiti od premijera Srbije Aleksandra Vučića da smeni ministra prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Srđana Verbića, jer „u svom resoru ne prepoznaje nauku“.
– Naučnici u Srbiji su već dosta dugo nezadovoljni svojim statusom. Naš glavni problem je u projektnom finansiranju, jer to finansiranje podrazumeva da naučni radnici imaju tretman honorarnih radnika, iako smo svi zaposleni i radimo u skladu sa Zakonom o radu – rekla je predsednica Sindikata Đurđica Jovović na konferenciji za novinare u Beogradu.
Ona je navela da će Sindikat, koji im oko 3.000 članova, tražiti i smenu državne sekretarke za nauku Vere Dondur, da se izjednači status istraživača sa nastavnim osobljem u visokom obrazovanju, kao i normativno regulisanje statusa nauke u Srbiji.
– Mi smo svesni da je to dug proces. Ako već godinama to tražimo da se to reši i imamo stalno obećanja da će se to rešiti, valjda je krajnje vreme da to počne da se radi. Očigledno da za to na čelu Ministarstva treba da sedi osoba sa dovoljno znanja, dovoljno sposobnosti da se to realizuje – dodala je Đurđica Jovović. Prema njenim rečima, praksa govori da u poslednjih 10 godina na čelu Ministarstva prosvete nije bio niko ko je sposoban to da uradi.
– U odnosu na 2013. godinu, kada smo poslednji put bili na ulicama, u našim zahtevima je promenjeno samo ime ministra – rekla je predsednica sindikata…
( Ministarstvo nauke novim konkursom za projekte definitivno gasi nauku u institutima, Sindikat zaposlenih u naučno-istraživačkoj delatnosti Srbije, Vesti)
***
Na osnovu čl. 10. stav 2. tač. 1) i 2), člana 104. stav 1. i člana 106. Zakona o naučnoistraživačkoj delatnosti („Službeni glasnik RS“, br. 110/05, 50/06-ispravka, 18/10 i 112/15), a u skladu sa Programom osnovnih istraživanja i osnovnih usmerenih istraživanja za period od 2016. do 2020. godine i Programom istraživanja u oblasti tehnološkog razvoja za period od 2016. do 2019. godine i Aktom o vrednovanju, izboru, finansiranju i praćenju projekata iz Programa osnovnih istraživanja i osnovnih usmerenih istraživanja za period od 2016. do 2020. godine i Programa istraživanja u oblasti tehnološkog razvoja za period od 2016. do 2019. godine, broj: 110-00-00081/2016-14 od 12. 04. 2016. godine
Republika Srbija
MINISTARSTVO PROSVETE, NAUKE I TEHNOLOŠKOG RAZVOJA
raspisuje KONKURS za predlaganje projekata u okviru
Programa osnovnih istraživanja i osnovnih usmerenih istraživanja za period od 2016.
do 2020. godine i
Programa istraživanja u oblasti tehnološkog razvoja za period od 2016. do 2019. godine
I.
PROGRAMSKE OBLASTI
Radi ostvarivanja strateških ciljeva razvoja nauke i tehnologije u Republici Srbiji, utvrđenih Strategijom naučnog i tehnološkog razvoja Republike Srbije za period od 2016. do 2020. godine – Istraživanja za inovacije („Službeni glasnik RS“, broj 25/16) – (u daljem tekstu: Strategija) i u skladu sa ciljevima i tematskim oblastima utvrđenim Programom osnovnih istraživanja i osnovnih usmerenih istraživanja za period od 2016. do 2020. godine (Program OI) i Programom istraživanja u oblasti tehnološkog razvoja za period od 2016. do 2019. godine (Program TR), Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja (u daljem tekstu: Ministarstvo) raspisuje konkurs za predlaganje nučnoistraživačkih projekata koji se finansiraju budžetskim sredstvima, i to:
I. U OKVIRU PROGRAMA OSNOVNIH ISTRAŽIVANjA I USMERENIH OSNOVNIH ISTRAŽIVANjA:
A) Osnovna istraživanja, za sledeće naučne oblasti, grane i discipline: 1. Prirodne i matematičke nauke:
1.1. Fizika
1.2. Hemija
1.3. Biologija
1.4. Matematika, kompjuterske nauke i mehanika
1.5. Geonauke i astronomija
2. Medicinske nauke
3. Humanističke nauke
3.1. Istorija, arheologija, etnologija i ostale humanističke nauke
3.2. Jezik i književnost
4. Društvene nauke
4.1. Pravo, ekonomija i političke i organizacione nauke
4.2. Filozofija, psihologija, pedagogija, sociologija i ostale društvene nauke
B) Za usmerena osnovna istraživanja u oblasti društvenih i humanističkih nauka konkurs se raspisuje za sledeće teme:
1. Demografske promene i društvene implikacije;
2. Vrednosti u donošenju državnih odluka;
3. Efikasnost pravne države;
4. Istraživanje, očuvanje i prezentacija materijalnog i nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije, srpskog naroda i dijaspore;
5. Održivi privredni razvoj;
6. Izazovi dvovalutnog sistema;
7. Unapređenje kvaliteta, pravednosti i efikasnosti obrazovanja;
8. Digitalne tehnologije i društvene promene;
9. Dobrobit pojedinaca i grupa u procesu društvene tranzicije;
10. Političke institucije i javne politike;
11. Intelektualna i duhovna istorija srpskog naroda i južnoslovenskog prostora kroz vekove;
12. Istorijske osnove kulturnih identiteta na Balkanu;
13. Istorijska interakcija Srbije i drugih zemalja u novije doba;
14. Problemi društvenih, političkih i globalnih konflikata i nasilja;
15. Srbija u savremenoj strukturi međunarodnih odnosa;
16. Reforma sektora bezbednosti;
17. Ljudska i manjinska prava u 21. veku;
18. Evropske integracije Srbije i promene u Evropskoj uniji;
19. Razvoj modela finansiranja nauke i obrazovanja;
20. Razvoj modela „pametne specijalizacije“ u Republici Srbiji;
21. Upravljanje podacima i procesima u naučnoistraživačkom sistemu Republike Srbije.
II. U OKVIRU PROGRAMA ISTRAŽIVANjA U OBLASTI TEHNOLOŠKOG RAZVOJA ZA NAUČNE OBLASTI, I TO:
5. Tehničko-tehnološke nauke:
5.1 Elektronika, telekomunikacije i informacione tehnologije
5.1.1 Elektronske komponente i sistemi nove generacije
5.1.2 IKT u biomedicinskom inženjerstvu
5.1.3 Savremeni upravljački sistemi sa primenama
5.1.4 Napredne metode modelovanja i proračuna u narednoj generaciji IKT
5.1.5 Nova generacij a IKT komponenti, uređaj a, sistema i softvera
5.1.6 Informaciono-komunikacione mreže budućnosti
5.1.7 Napredne metode obrade podataka
5.1.8 Primena IKT
5.1.9 Nove Internet tehnologij e i servisi
5.2. Energetika, rudarstvo i energetska efikasnost
5.2.1 Energetska efikasnost
5.2.2 Energetska sigurnost
5.2.3 Analiza rizika u cilju poboljšanja industrijske bezbednosti
5.2.4 Pametne električne mreže (^tag^p^^.Razvoj složenih sistema u okviru energetske efikasnosti
5.2.5 Razvoj i unapređenje konvencionalnih energetskih tehnologija
5.2.6 Razvoj obnovljivih izvora energije
5.2.7 Mineralni resursi
5.2.8 Eksploatacij a uglja, nafte i gasa
5.3. Materijale i hemijske tehnologije
5.3.1. Unapređenje materijala i tehnologija sa manjim utroškom sirovina, energije i nižom emisijom ugljendioksida
5.3.2. Inovativni i održivi funkcionalni materijali sa primenom u različitim procesima i industrijama uključujući nanomaterijale i nanotehnologije
5.3.3. Nove tehnologij e recikliranja
5.3.4. Novi materijali za povećanje energetske efikasnosti i intenzifikacija procesa u različitim industrijskim oblastima
5.3.5. Materij ali i tehnologij e na bazi bio -obnovljivih sirovina
5.3.6. Razvoj novih materijala i tehnologija za unapređenje zaštite životne sredine
5.3.7. Novi materijali, proizvodi i tehnologije za biomedicinsko inženjerstvo
5.3.8. Razvoj i podrška dij agnostičkim procedurama u radiologij i, nuklearnoj medicini (SPEKT, PET, CT itd.), inovativnim procedurama u medicini – biomedicinskom inženjerstvu i unapređenje tehnologija u kliničkom okruženju sa stanovišta bezbednosti, zaštite i kvaliteta usluge – robotika u medicini
5.4. Mašinstvo i industrijski softver
5.4.1. Razvoj, unapređenje, optimizacija , revitalizacija i upravljanje tehničkih sistema (postrojenja, mašina, opreme, uređaja, komponenti, procedura) i uvođenje novih tehnoloških procesa u mašinstvu
5.4.2. Razvoj i unapređenja u oblasti automatizacije tehnoloških sistema.
5.4.3. Razvoj, unapređenje i primena mehatroničkih komponenti i tehničko-tehnološki sistema, industrijskih i servisnih robota
5.4.4. Razvoj, unapređenje i revitalizacija poljoprivrednih mašina ,traktora i mehanizacije, u cilju unapređenja i osvajanje proizvodnje
5.4.5. Saobraćajna sredstva: oprema i komponente – razvoj, unapređenje i primena.
5.4.6. Razvoj industrijskog softvera i metoda za projektovanje, upravljanje, analizu i optimizaciju proizvoda i procesa
5.5. Saobraćaj, urbanizam i građevinarstvo
5.5.1. Razvoj procesa i upravljanja transportom
5.5.2. Razvoj procesa upravljanja saobraćajem
5.5.3. Pametni sistemi u saobraćaj u
5.5.4. Unapređenje logistike transporta i komunikacija
5.5.5. Održivi prostorni razvoj Srbij e
5.5.6. Planiranje i projektovanje pametnih gradova
5.5.7. Planiranje i projektovanje sistema zaštite u svetlu klimatskih promena
5.5.8. Razvoj tehnologija za efikasno građenje primenom novih materijala
5.5.9. Optimizacija korišćenja zemljišta sa stanovišta prirodnih resursa u Srbiji
5.5.10. Održivi razvoj građevinarstva
5.5.11. Unapređenje reciklaže i inovativne upotrebe recikliranih materijala i industrijskih sekundarnih-produkata u građevinarstvu
5.5.12. Upravljanje rizicima i zaštita građene i prirodne sredine
5.5.13. Unapređenje sistema nacionalnih standarda u građevinskom konstrukterstvu i usklađivanje sa evropskim i međunarodnim standardima
5.6. Zaštita i korišćenje voda, zemljišta i vazduha
5.6.1. Razvoj i primena ekoloških pristupa savremenih tehnologija za procenu, prevenciju i smanjenje negativnih posledica ekstremnih promena klimatskih uslova u Srbiji
5.6.2. Razvoj tehnologija za optimalno korišćenje, zaštitu i remedijaciju kontaminiranih resursa (voda, vazduh, zemlja) za potrebe poljoprivrede, industrije i vodosnabdevanja
5.6.3. Razvoj i primena tehnologija za neutralizaciju i upravljanje opasnim otpadom.
5.6.4. Integralno upravljanje vodnim resursima; šumama; urbanim zelenilom
6. Biotehničke nauke:
6.1 Biotehnologija i poljoprivreda
6.1.1. Očuvanje genetičkog potencijala i održivo korišćenje genetičkih resursa sa stanovišta produktivnosti, otpornosti i zdravstvenog stanja gajenih biljnih i životinjskih vrsta i šuma u svetlu klimatskih promena i očuvanja životne sredine, kao i sa ciljem proizvodnje kvalitetne i bezbedne hrane
6.1.2. Unapređenje potencijala oplemenjivačkog rada u cilju dobijanja produktivnih sorti-rasa konvencionalnih i alternativnih vrsta uz primenu/razvoj novih tehnologija
6.1.3. Kreiranje novih proizvoda sa dodatom vrednošću baziranih na savremenim tehnologijama i tradicionalnim znanjima u cilju očuvanja dobrobiti i zdravlja čoveka
6.1.4. Razvoj novih biotehnoloških procesa za proizvodnju i formulaciju bioaktivnih jedinjenja i sistema za njihovo kontrolisano otpuštanje, kao i unapređenje bioreaktorskih sistema i biokatalizatora.
II.
PRAVO KONKURISANjA
Za finansijska sredstva iz budžeta Republike Srbije namenjena realizaciji projekata u okviru Programa OI i Programa TR mogu da konkurišu registrovane organizacije iz člana 104. Zakona o naučnoistraživačkoj delatnosti (u daljem tekstu Zakon), i to:
1) naučnoistraživačke organizacije koje su akreditovane i upisane u Registar naučnoistraživačkih organizacija koji vodi Ministarstvo (instituti, fakulteti, integrisani univerziteti i instituti čiji je osnivač SANU) – (u daljem tekstu registrovane naučnoistraživačke organizacije);
2) inovacione organizacije (inovacioni i istraživačko razvojni centri), upisani u Registar inovacione delatnosti, koji su osnovani i obavljaju delatnost u skladu sa zakonom kojim se uređuje inovaciona delatnost (u daljem tekstu inovacione organizacije).
III.
POSTUPAK PO PRIJAVAMA
Izbor i vrednovanje projekata prijavljenih po ovom konkursu vrši se u skladu sa Aktom.
Ministarstvo može od podnosioca prijave tražiti i dopunske podatke, ako su oni od značaja za odlučivanje po konkursu.
Ministarstvo, na veb stranici objavljuje preliminarnu listu projekata odobrenih za finansiranje. Podnosioci prijava projekata mogu, u roku od pet dana od dana objavljivanja preliminarne liste, podneti Ministarstvu pisani i obrazloženi prigovor. Ministarstvo donosi odluku i obaveštava podnosioca o ishodu postupka po prigovoru u roku od 10 dana od dana njegovog prijema.
Ministar utvrđuje konačnu rang listu projekata odobrenih za finansiranje budžetskim sredstvima na osnovu ovog konkursa.
IV.
FINANSIRANjE PROJEKATA
1. Projektno finansiranje
Finansiranje, odnosno učešće u sufinansiranju budžetskim sredstvima odobrenih projekata iz Programa OI i Programa TR vrši se u skladu sa Zakonom o naučnoistraživačkoj delatnosti i Aktom o vrednovanju, izboru, finansiranju i praćenju projekata iz Programa osnovnih istraživanja i osnovnih usmerenih istraživanja za period od 2016. do 2020. godine i Programa istraživanja u oblasti tehnološkog razvoja za period od 2016. do 2019. godine (u daljem tekstu: Akt), koji se objavljuje na veb stranici Ministarstva: www.mpn.gov.rs .
Projektno finansiranje programa po ovom konkursu obuhvata finansiranje naučnoistraživačkog rada istraživača i finansiranje direktnih materijalnih troškova istraživanja na projektu.
2. Učešće u sufinansiranju projekata – participacija
U realizaciji projekata iz Programa TR može učestvovati, kao korisnik rezultata istraživanja, privredno društvo, javno preduzeće i druga organizacija u skladu sa zakonom, ako obezbedi participaciju (u daljem tekstu: participant). Participacija može biti obezbeđena u radu, materijalu, opremi i/ili finansijskom učešću, a projekti koji obezbede participaciju vrednuju se u skladu sa Aktom. Sastavni deo prijave projekta je odluka/izjava participanta o načinu i uslovima učešća u projektu.
3.U izvođenju istraživanja na projektima mogu učestvovati istraživači iz čl. 69, 71 i 92. Zakona, a u skladu sa uslovima utvrđenim Aktom.
4. Ministarstvo utvrđuje cenu istraživač meseca za istraživače angažovanih na projektu, koja je sastavni deo ugovora o finansiranju projekta i može se menjati u toku trajanja projekta, u skladu sa raspoloživim budžetskim sredstvima.
5. Sredstva za finansiranje projekata po ovom konkursu obezbeđuju se za svaku godinu istraživanja u skladu sa raspoloživim sredstvima budžeta Republike Srbije – Razdeo Ministarstva.
V.
NAČIN I ROK ZA PODNOŠENjE PRIJAVE PROJEKATA
Rok za podnošenje prijave projekata je trideset dana od dana objavljivanja u dnevnom listu Novosti, Beograd.
Prijava predloga projekata podnosi se elektronskim putem – popunjavanjem Obrasca (aplikacije) prijave projekata koji je objavljen na veb portalu Ministarstva i u štampanom obliku na adresu:
MINISTARSTVO PROSVETE, NAUKE I TEHNOLOŠKOG RAZVOJA
11000 Beograd, Njegoševa 12 sa naznakom: Prijava projekta po Konkursu za „Program OI za period 2016-2020. godine“, ili „Program TR za period 2016- 2019. godine“
Ukoričeni primerak popunjene kompletne prijave sa dokumentacijom predaje se radnim danima od 8.30 do 15.00 časova u prostorijama Ministarstva, Njegoševa 12, prizemlje, ili preporučenom poštom, na napred navedenoj adresi Ministarstva.
Nepotpune i neblagovremene prijave neće biti uzete u razmatranje.
OPŠTE UPUTSTVO ZA PRIJAVLjIVANjE PROJEKATA
Predlog projekta prijavljuje potencijalni rukovodilac projekta nakon registracije na portalu Ministarstva. Po dobijanju korisničkog imena i lozinke putem elektronske pošte, rukovodilac pristupa elektronskim formularima prijave projekta, na srpskom i engleskom jeziku.
Podnosilac prijave je registrovana organizacija iz člana 104. stav 1. Zakona, u kojoj je zaposlen rukovodilac projekta.
Prijavu projekta potpisuju rukovodilac projekta i direktor/dekan organizacije realizatora istraživanja, kao i rukovodilac participanta ukoliko projekat ima participaciju.
Podnosioci prijave su odgovorni za tačnost podataka sadržanih u prijavi.
Ako se tokom ocene projekta utvrdi da prijava sadrži netačne podatke, prijava projekta će biti odbačena.
Dodatna obaveštenja o sadržini prijave projekta i priloga nalaze se u uputstvima za prijavljivanje projekata po Programu OI i Programu TR na veb stranici Ministarstva http://www.mpn.gov.rs
Kompletna prijava projekta sastoji se od elektronski popunjenih i odštampanih formulara prijave na srpskom i engleskom jeziku, potvrde da je elektronska prijava podneta, odgovarajućih odluka naučnog/nastavnog veća i ostale dokumentacije koja je navedena u uputstvima.
Ministarstvo može od podnosioca prijave tražiti i dopunske podatke, ako su oni od značaja za odlučivanje po konkursu.
Uz prijavu se prilaže dokaz o uplaćenoj republičkoj administrativnoj taksi u iznosu od 2.560,00 dinara, na račun broj: 840-742221843-57, šifra plaćanja: 253, poziv na broj model: 97 sa kontrolnim brojem i šifrom teritorije, svrha doznake: republička administrativna taksa za Prijavu naučnoistraživačkog projekta, korisnik: budžet Republike Srbije (Zakona o republičkim administartivnim taksama). Taksu ne plaća podnosilac prijave koji je pravno lice osnovano od strane Republike Srbije i autonomnih pokrajina.
Za dodatne informacije o ovom konkursu možete se obratiti analitičaru Ministarstva zaduženom za određenu naučnu oblast. Adrese elektronske pošte i telefoni analitičara nalaze se na veb stranici Ministarstva – sektor zadužen za osnovna istraživanja i sektor zadužen za tehnološki razvoj, na adresi: www.mpn.gov.rs.
MINISTAR
Dr Srđan Verbić
Broj: 451-03-1263/2016-14 U Beogradu, 12. april 2016. godine
(Konkurs za nauku 2016 , CPN)
Arhiva nedeljnika Vreme obuhvata sva naša digitalna izdanja, još od samog početka našeg rada. Svi brojevi se mogu preuzeti u PDF format, kupovinom digitalnog izdanja, ili možete pročitati sve dostupne tekstove iz odabranog izdanja.
Vidi sve