Sirijske opozicione snage objavile su da su zauzele Damask, dok je predsednik Bašar al Asad navodno pobegao iz prestonice.
Iznenadna eskalacija sukoba u Siriji, predvođena militantnom grupom Hajat Tahrir al-Šam (HTS), oživela je građanski rat koji je godinama bio uglavnom u zastoju, i za svega nekoliko dana dovela do potponog raspada sirijskog sistema.
Pobunjenici, predvođeni HTS-om, započeli su ofanzivu na Damask pre nekoliko dana, zauzimajući ključne strateške tačke u zemlji.
Tokom noći, islamistička koalicija objavila je da su njihove snage ušle u grad i da su započele proces preuzimanja vlasti.
„Naše trupe su oslobodile zatvor Sednaja i oslobodile hiljade zatvorenika koji su godinama trpeli represiju režima. Danas Sirija započinje novu eru slobode”, navodi se u saopštenju HTS-a. Organizacija je takođe pozvala sirijske izbeglice širom sveta da se vrate u „slobodnu Siriju”.
Na ulicama Damaska vide se prizori građana kako uklanjaju statue Bašara al-Asada i njegovog oca, Hafeza al-Asada, koji je bio na vlasti pre njega. Demonstranti su uzvikivali slogane protiv režima, dok su automobili trubili u znak proslave.
Društvene mreže preplavljene su snimcima Sirijaca koji slave pad vlasti nakon više od decenije građanskog rata.
Šta je HTS?
Hajat Tahrir al-Šam (HTS) je islamistička militantna grupa čiji su članovi uglavnom salafisti, pripadnici ultraradikalne sekte unutar sunitskog islama. Cilj HTS-a je uspostavljanje države u Siriji zasnovane na islamskom pravu.
Grupa se pojavila 2012. godine, godinu dana nakon izbijanja građanskog rata u Siriji. Isprva je bila poznata pod imenom Džabhat al-Nusra (Nusra front) i predstavljala sirijski ogranak Al-Kaide.
Pod vođstvom Abu Muhameda al-Džulanija, HTS je u početku primao naređenja od Abu Bakra al-Bagdadija, vođe Al-Kaide u Iraku. Međutim, Bagdadi je kasnije prekinuo veze sa Al-Kaidom i osnovao ekstremističku grupu „Islamska država“ (IS), kojoj se Džulani nije pridružio.
Nusra front je ubrzo postao jedna od najopasnijih grupa koje su se borile protiv režima predsednika Bašara al-Asada, koristeći taktike poput samoubilačkih bombaških napada i improvizovanih eksplozivnih naprava.
Tokom godina, grupa je više puta menjala ime i distancirala se od Al-Kaide. Na severozapadu Sirije se 2017. spojila s drugim opozicionim grupama i formirala HTS.
Prema procenama američkih obaveštajnih službi, HTS broji između 5.000 i 10.000 članova. Grupu je Vašington 2018. godine stavio na crnu listu terorističkih organizacija, dok je za vođom Džulanijem raspisana poternica s nagradom od 10 miliona dolara.
Ko su saveznici HTS-a?
HTS predvodi savez sirijskih militanata i pobunjenika koji se bore protiv Asadovog režima, koga podržavaju Iran i Rusija.
Među ključnim članovima alijanse uključenim u trenutnu ofanzivu su Failak al-Šam, Džajš al-Iza, Harakat Ahrar al-Šam i Turkistanska brigada. Turkistansku brigadu, osnovanu 2012. godine, čine borci iz Kine i Centralne Azije, uglavnom Tadžikistanci i Uzbekistanci.
Osim formalnih saveznika HTS-a, postoje i druge grupe sa sličnim ciljevima, uključujući Sirijsku nacionalnu armiju i Slobodnu sirijsku armiju.
Te grupe, koje podržava severni sused Sirije, Turska, veruje se da su takođe uključene u trenutnu ofanzivu.
Izvor: Radio Slobodna Evropa
