Seljak

Seljačina je neotesan, nevaspitan, neposredan i bahat, glasan koliko i priglup, nespretan i u svakom pogledu sirov lik… Isto važi i za ženski rod: seljančura, seljanka, seljančica. Potonja je još i naivna i lakoverna.

U dosadašnjoj istoriji – grubo, oko 1,5 miliona godina – ljudski rod je gotovo sve vreme proveo u hvatanju i sakupljanju hrane. Jedva pola odsto tog vremena bivši čovekoliki majmuni bave se proizvodnjom hrane. Odabirali su i negovali jestive biljke, pripitomili korisne životinje i, kroz stotine i stotine generacija, proizveli vrste kakvih u prirodi nema i koje bez čoveka ne mogu opstati. Ni čovek bez njih: poljoprivreda i stočarstvo prvih zemljoradničkih zajednica proizveli su viškove hrane i stanovništva, tovarne i zaprežne životinje unapredile su transport i saobraćaj, sezonska obrada zemljišta, navodnjavanje, isušivanje i krčenje utemeljilo inženjering i promenilo prirodnu okolinu, specijalizacija u preradi razvila je zanatstvo a razmena proizvoda omogućila postojanje prvih gradova i, s njima, civilizacije.

Odmah potom seljak postaje vlasništvo svake vlasti, prva žrtva svake pljačke ili rata, jedva različit od roba ili stoke, onaj koji zbog svakodnevnog rintanja u polju nema vremena – niti ikakve potrebe, sa stanovišta vlasti – da bude pismen, obrazovan, čak ni čist. Njegova jedina obaveza je da proizvodi hranu i da, pošto snabde gradske magacine, vidi kako će s ostatkom preživeti do naredne žetve. Civilizacije vode elite među kojima seljaka – nema.

Niko neće reći da su industrijsku revoluciju pre dvesta godina započeli seljaci, mada je njihovo – ponekad prisilno – pretvaranje u radnike tu revoluciju omogućilo. S druge strane, gotovo sve revolucije XX veka nazivaju se radničkim, mada je radnika u njima bilo najmanje. A seljaka – najviše.