Uhvaćen na delu, režija Daren Aronofski, uloga Ostin Batler
Na stranu što je, ukupno uzev, to vrlo dobar film, najnovijem delu Darena Aronofskog Uhvaćen na delu (Caught Stealing) može se pristupiti iz najmanje tri, četiri ugla. Na primer, minuli rad Aronofskog. Njegovo je autorstvo neosporno, ali je opus odveć disperzivan da bismo u njemu lako pronašli očigledne zajedničke sadržatelje u idejnom, stilskom, žanrovskom, tematsko-motivskom aspektu. Drugi bi ugao mogao biti ekranizacija romana Čarlija Hjustona, koji je autor scenarija, što onda sugeriše da je bio u poziciji da se izbori za integritet svog književnog izvornika. Potom, tu su i i njujorški kontekst i profil priče, čime se Aronofski nedvosmisleno vraća svojim počecima i, konkretno, uspelim filmovima Pi i Rekvijem za snove (ekranizacija vanrvremene proze Hjuberta Selbija). I to se čini kao mudar i blagotvoran potez, tim pre ako se podsetimo šta je sve – izuzev, ipak, neupitnog Rvača – Aronofski nanizao u međuvremenu: Izvor života, Noe, Majka! i Kit. Povrh svega, Uhvaćen na delu je zdrav i prav repertoarski film posve jasno žanrovskog utemeljenja i određenja, po čemu se u značajnoj meri izdvaja iz dosadašnjeg opusa ovog autora. Uz to, ovakav film – inteligentan i kinestetski izazovno delo koje se obraća pre svega zrelijoj i “najgledanijoj” publici – nedostaje u ovdašnjoj kino-ponudi.
Dakle, Uhvaćen na delu, priča o kolopletu opasne zabune čija žrtva brzo postaje mladi i dobronamerno-naivni bonvivan, barmen, omeđen zavisnošću od alkohola i neizbežnim duhovima prošlosti, već u prvih desetak minuta se jasno pozicionira kao kriminalistička drama blagog retro-šik usmerenja. Priča se događa, otprilike, ranih dvehiljaditih, u eri kojoj savremeni film, za sada, nije posvetio dovoljno pažnje. Iz ugla nasilne krimi-priče i krupnih zabuna, ovom se filmu gotovo ništa ne može zameriti. Aronofski, kao u najboljim svojim delima, suvereno vlada dinamičnim i ekonomičnim pripovedanjem, kao i blagovremenim grananjem priče i gradiranjem ritma kako opasnost, fatumska teskoba i beizlaznost stežu obruč oko glavnog aktera (tumači ga mladi Ostin Batler, do sada u glumačkom smislu sputan naglašenim stilizacijama i estetizacijama filmovima visokog kalibra: Elvis, Dina 2, Bajkeri). Pride, kada je reč o tonu i ukupnom profilu, Uhvaćen na delu nosi očigledan i fino artikulisan odjek VHS ere, koju su obeležila i filmska ostvarenja s dobrom i delikatnom ravnotežom unutar društvenog konteksta u kojem se odvija priča. Ili, kao što je primetio znameniti filmolog Stjuart M. Kaminski: “Žanrovski filmovi se isto tako sigurno i duboko bave društvenim pitanjima, razmatranjima života i smrti i nepoznatog, kao i umetnički filmovi. Upravo dugotrajnost žanrovskih filmova dokazuje da se oni bave osnovnim vidovima egzistencije i socijalno/psihološke interakcije, inače ne bi bili toliko gledani”.
Ovome se može pridati i izvesna grotesknost likova zatočenih u vrtlogu ludila ili u snu o mogućnosti brzog bogaćenja. Utoliko grotesknost u građenju i raspodeli likova (ovde je to najočiglednije na primerima hasidskih gangstera, ruskih sitnih, a krožednih i neumoljivih kriminalica, kao i suptkulturnih zgubidana ove ili one provenijencije) donosi i eho dvojice znamenita autora – Serđa Leonea i Kventina Tarantina. Prateći taj trag, Uhvaćen na delu se lako može uporediti sa Pravom romansom (True Romance), najboljim Tarantinovim filmskim radom. Groteska Uhvaćenog na delu je, uz sve rečeno, precizna i promišljena, a onda i dobrodošla kao svrsishodan odraz sveta ubogih civila na udaru ciklona nemilosrdnog kismeta (koji pamtimo iz Tarantinove Prave romanse). U Romansi je rediteljski mestro Toni Skot junački zauzdao u dobroj meri groteksnu Tarantinovu sklonost neumerenosti i hiperverbalizovanim tiradama koje su položene na žrtveni oltar zarad konsekventnijeg, pa time i učinkovitijeg žanrovskog izraza.
Na kraju, ovaj se film može pohvaliti i svojevrsnom autosubverzijom; naime, Aronofski ovde očito odustaje od koncepta (i konstrukta!) vlastitog autorstva praveći film koji je možda i zaokret u njegovoj karijeri. Takav odnos prema autorstvu može biti upravo onaj vid spasa koji je repertoarski shvaćenom filmu u ovom trenutku preko potreban.
Živimo u periodu institucionalizovanog ćutanja, gde se pravila i uredbe ne donose da bi uredili rad, već da bi stvorili zvanični jezik tišine. Najnoviji primer je Narodno pozorište u Beogradu
Narodno pozorište ima nov Pravilnik o radnoj disciplini koji se od prethodnog razlikuje samo po članu kojim se definiše kazna zbog javnog izražavanja političke opredeljenosti. Kazna je otkaz
Jelena Gvozdenac Martinov direktorka Narodnog muzeja u Zrenjaninu, odlučila je da likovnim umetnicima oduzme prostor Galerije. Bez objašnjenja. I to u vreme dok je Zrenjanin prestonica kulture
“Samo u završnoj fazi ‘trke za Trst’, od 1. ožujka 1945. do završetka operacija, Jugoslaveni su imali oko 2000 mrtvih i ranjenih. Impresivna je i količina naoružanja: 366 topova, 622 minobacača, 80 tenkova, haubica i oklopnih vozila, te 4184 mitraljeza i puškomitraljeza. Četvrtom armijom zapovijedao je general Peko Dapčević, a među vojnicima su bili i oni koji će kasnije ostvariti važne karijere, poput Milke Planinc i Većeslava Holjevca”
Upravo stoga što je bio, ili se znao nametnuti, kao odjek zajedničke ideologije (kako u “karađorđevićevskoj”, tako i u Titovoj Jugoslaviji), Andriću je bilo “dozvoljeno” odabrati kome i kako pripada. Jednostavno je bio osoba takva kova i stoga mu je kao “zajedničkom jugoslavenskom duhovnom blagu” uspje(va)lo biti “i njihov i naš”, što Desnici, također klasiku hrvatske i srpske, dakle jugoslavenske, ali nedvojbeno i svjetske književnosti, nije bilo dozvoljeno
To što Vučić u činjenici da studenti jedu triput dnevno vidi „obojenu revoluciju“ svedočanstvo je autoprojekcije – on nikad nije iskusio podršku, a da nije plaćena
Kao što Vučić govori o dijalogu, Dačić i Vasiljević zbore o zakonu, borbi protiv kriminala i policiji od koje „ni jedne nema bolje“. Reč je o čistom fejku, kao što je i sve ostalo pod naprednjačkim režimom
Nova kampanja za brzometnu legalizaciju za 100 evra ne razlikuje se u suštini mnogo od one od pre deset godina. Zanimljive su, međutim, finese, poput legalizacije divlje gradnje u nacionalnim parkovima
Arhiva nedeljnika Vreme obuhvata sva naša digitalna izdanja, još od samog početka našeg rada. Svi brojevi se mogu preuzeti u PDF format, kupovinom digitalnog izdanja, ili možete pročitati sve dostupne tekstove iz odabranog izdanja.
Vidi sve
